Nieuws

Brief aan Joël De Ceulaer: 'Taal is zoveel meer dan de juiste spelling'

Geachte Joël De Ceulaer

Je schept de werkelijkheid met je eigen verbeelding. In uw brief van vorige week schetst u het pleidooi van Kristien Hemmerechts in De Afspraak als een oproep voor het afschaffen van de dt-regel. Ik hoorde en zag mevrouw Hemmerechts daar ook, maar ik hoorde en zag iets anders.

Misschien verbeeld ik me een andere realiteit, misschien luisterde ik net iets actiever?

Actief luisteren is trouwens een vaardigheid die wij bij Creatief Schrijven vzw, het Vlaams steunpunt voor schrijfliefhebbers, hoog in het vaandel dragen. Om een nieuwe werkelijkheid talig vorm te geven, moet een schrijver zich in alle mogelijke personages en leefwerelden kunnen inleven en dan is actief luisteren van cruciaal belang.

Ik hoorde mevrouw Hemmerechts die bewuste avond absoluut niet zeggen dat zij voor de afschaffing van de dt-regel is, noch dat zij correct spellen niet belangrijk vindt. Wel vertelde ze volgens mij dat ze in haar schrijflessen start vanuit een creatief proces, vandaar ook de term CREATIEF schrijven. “Taal is zoveel meer dan juiste spelling”. Door in een eerste fase van het schrijfproces creativiteit de vrije loop te laten, wars van wetten en regels, door absolute vrijheid aan te moedigen, bereik je als docent zoveel meer dan dat je in die eerste cruciale fase met een opgestoken vinger op fouten staat te wijzen.

Door de inhoud en/of opbouw van een tekst positief te bekrachtigen en de sterktes te benoemen, geef je de schrijver vleugels. De liefde voor het creëren met taal groeit en in veel gevallen volgt dan automatisch ook meer taalvaardigheid. Dit vertelde Kristien er niet bij, maar dat ‘competent voelen’ is één van de drie cruciale pijlers van de zelfdeterminatietheorie, een wetenschappelijk kader om tot diepgaand leren te komen. “Het gaat er dus om een ruimte te creëren waar mensen wat ze in hun mars hebben aan bod kunnen laten komen en ontplooien.” Dat is het warme pleidooi dat ik Kristien Hemmerechts hoorde voeren in De Afspraak vorige week.

Ruimte creëren om talent tot wasdom te laten komen, dat is ook wat wij bij Creatief Schrijven beogen. Bij ons zijn zowel taalvirtuozen met een klassieke tekst als slammers met een revolutionair taalgebruik welkom en ja, ook dyslectici en studenten NT2. Want iedereen heeft toch het recht om in de pen te klimmen en vrank en vrij een nieuwe wereld op papier te creëren, niet?

Die kans bied je niet als je in een cursus creatief schrijven een grote focus legt op juist spellen. Dan dreig je een grote groep potentiële taalminnaars te verliezen. Mensen die om welke reden dan ook het Nederlands (nog) niet goed beheersen. Ook hun verhalen zijn waardevol en broodnodig voor onze samenleving. Door spellinghindernissen op te werpen en zo mensen bij voorbaat uit te sluiten, creëer je een exclusief en elitair kader. Taal is in de eerste plaats het voertuig van de gedachten, van de fantasie. Niet iedereen hoeft met een Ferrari te rijden, ook in een Opel Kadettje heb ik al heerlijke avonturen beleefd.

Een hoge pet van zo’n cursus creatief schrijven blijkt u echter niet op te hebben. Uw verbeelding reikt daar niet verder dan een zaal vol “langharige vijftigers die op zoek zijn naar zichzelf en van een cursus koken naar schrijven hoppen”. De realiteit ziet er enigszins anders uit. Vorige zaterdag verzamelden enkele honderden taalliefhebbers online voor onze Schrijfdag. Zij ontmoetten elkaar in lezingen, workshops en infosessies met gerenommeerde auteurs, onder wie ook, jawel,  Kristien Hemmerechts. Een bijzonder bont gezelschap; mensen van divers pluimage met één gemeenschappelijke passie: de liefde voor het geschreven woord. Enthousiaste deelnemers van achttien scherpten hun pennen samen met zelfbewuste deelnemers van zestig en zeventig jaar oud; rebellen met een pen. Levenslang leren houdt jong van geest.

Moet iedereen die een cursus creatief schrijven volgt een boek publiceren? Nee, uiteraard niet. Net zoals niet elke leerling van de muziekschool in de voetsporen van Billie Eilish treedt of elke leerling van een STEM-academie Elon Musk achterna gaat. Een schrijfopleiding helpt wél om het vak in de vingers te krijgen, het talent aan te scherpen en om zitvlees te kweken.

Getuige daarvan is onze opleiding SchrijversAcademie, waar een selectie van kandidaten gedurende twee jaar onder begeleiding van ervaren auteurs aan een eigen project schaaft. Onder de alumni een mooi palmares aan klinkende namen onder wie Kris Van Steenberge, wiens roman Woesten ondertussen aan zijn twintigste druk toe is, Ruth Lasters, die in 2016 de Herman de Coninckpijs in de wacht sleepte en Fikry El Azzouzi, die ondertussen vijf romans en diverse toneelteksten schreef.

Geachte Joël, laat ons de vrijheid van het witte blad niet voorbehouden aan een beperkte elite, maar laat ons een klimaat creëren, een inclusieve samenleving, waar iedereen zijn verbeelding en talenten tot bloei kan laten komen. Het zal onze maatschappij deugd doen! 

An Leenders, directeur Creatief Schrijven vzw

 

 

Als reactie op 'Uitkijkpost: Beste Kristien Hemmerechts, elke dt-fout is een stap op weg naar de totale verloedering' door Joël De Ceulaer, verschenen in De Morgen op vrijdag 23 april 2021.

Gepubliceerd op

30 apr. 2021