Vier tips voor sterke dialogen
Men zegt wel eens dat al onze geheimen besloten liggen in de gebrekkigheid van onze woorden. De haperingen, de onaffe zinnen, de slecht gekozen vergelijkingen…
In twee online sessies 'dialogen schrijven' met schrijver, speler en regisseur-dramadocent, Pieter Delfosse, lapten we alle regels voor een helder en constructief gesprek aan onze laars en gingen we op zoek naar de onbeholpenheid die ons spreken zo menselijk en levendig maakt.
Voor wie geen plaatsje kon bemachtigen in de workshop of wie gewoon graag eens aan de slag gaat met dialogeren, geeft Pieter een aantal gouden tips mee.
4 tips voor natuurlijk klinkende dialogen
Wat schijnt er door de woorden van onze personages heen? Wat proberen ze eigenlijk écht te zeggen of net halsstarrig te verbergen?
1. Conflict
Een dialoog wordt vaak spannend als er iets te ‘bevechten’ valt. Personages willen iets, maar slagen er (nog) niet in om het te verkrijgen. Zo kan het in een dialoog botsen omdat twee personages het tegengestelde willen. Als ze elk een goede reden hebben om voor hun doel te strijden, dan gaan ze het conflict aan en loopt de spanning op wanneer ze maar niet krijgen wat ze willen. Laat hen het conflict niet uit de weg gaan, maak het eerder groter, voeg nieuwe blokkades in, enz. Wanneer het conflict is opgelost, hebben we vaak het gevoel dat de scène ten einde is. (En meestal hebben we de neiging om te vroeg te stoppen, maak het de personages en jezelf dus lekker moeilijk.)
2. Tussen de regels
Intrigerende personages laten vaak niet meteen het achterste van hun tong zien. Wanneer alles op tafel ligt en onthuld is, dan zijn we er als publiek meestal ook klaar mee. Wanneer we vermoeden dat er nog iets onuitgesproken of broeiend is, dan blijven we gekluisterd, willen we meer weten, voelen we dat er nog een kant van het personage onthuld kan worden. Niet meteen kleur bekennen is ook zeer menselijk. Wij zijn vaak niet zo bekwaam in het benoemen wat we echt willen. In plaats daarvan gaan we te kort door de bocht, halen we oude koeien uit de sloot, zeggen we dingen uit angst, laten we onderliggende verlangens spreken, enz. Het is precies dit inefficiënt communiceren (dat levendig en menselijk is) dat ons doet vermoeden dat er onderhuids nog heel wat andere dingen spelen.
3. Karakteristiek
Iemands specifieke taal verraadt veel. Wat typeert het spreken van jouw personage? Breekt zij steeds vroegtijdig haar zinnen af? Spreekt hij bijna enkel in vragen? Welke woorden gebruikt die vaak? Waarom weidt die steeds eindeloos uit? Specifieke taal geeft karakter en maakt jouw personage levendig. Maar meer nog: het verraadt vaak innerlijke mechanismes en drijfveren en deze kunnen vaak meer vertellen dat de uitgebreide biografie die je voor een personage bedenkt.
4. Trouw blijven aan je eigen stem
Misschien is de enige regel in het schrijven, dat er geen regels bestaan. Beschouw deze tips dus ook niet als zodanig. Volg je eigen weg. Laat je niet leiden door wat je denkt dat schrijven of een goede dialoog moet zijn. Leg jezelf geen censuur op en hou je niet bezig met wat je denkt dat andere mensen willen zien, of wat je voor andere mensen moet zijn. Wees daarentegen ongeremd, eerlijk en compromisloos. Als jij betekenis, waarde of plezier vindt in wat je schrijft, dan is de kans groot dat het publiek dat ook zal ervaren. Vertrouw op je eigen stem, we proberen al te vaak te klinken als een ander.
Wedstrijd: pen een krachtige dialoog voor Het Bankje
Wij gaan nog tot 1 maart op zoek naar originele dialogen die zich afspelen tussen twee mensen op een bankje. Ooit al gedroomd over de vertolking van je verhaal door acteurs in een podcast?
Doe dan mee aan onze wedstrijd.
De vakjury selecteert 20 teksten. Die worden door acteurs gespeeld en ingeblikt als podcasts. In de zomer zijn ze vervolgens te beluisteren via een QR-code op bankjes in 120 gemeenten, waar duizenden passanten jouw verhaal kunnen ontdekken.
Meedoen aan de schrijfwedstrijd 'HET BANKJE' kan hier.
Ben je ook bezig als beeldend kunstenaar? Kijk dan zeker naar de open call voor ‘Het Bankje’ op het platform Beeld van Kunstwerkt.
Ben je ook bezig als acteur? Kijk dan zeker naar de open call voor ‘Het Bankje’ van OPENDOEK.
Het Bankje is een initiatief van OPENDOEK in samenwerking met Creatief Schrijven vzw en Kunstwerkt.
Foto © Unsplash/Egor Myznik