Zijn betere lezers betere schrijvers?

To read or not to read

Het lijkt een waarheid als een koe: van meer lezen ga je beter schrijven. Een schrijver die niet leest is als een muzikant die niet naar muziek luistert of een regisseur die geen films kijkt. Kortom: om te kunnen schrijven moet je eerst en vooral veel lezen. Maar, hoe zit dat nu precies? Moet je veel lezen om een goede schrijver te zijn? En als je dan meer moet lezen, wat lees je dan best? Is het lezen van de Flair even doeltreffend als een literair meesterwerk van Dostojevski?

To read (and what) not to read: that’s the question.

“If you want to be a writer, you must do two things above all others: read a lot and write a lot.” (Stephen King)

Lezen en schrijven: science of fiction?

Het idee dat we eerst lezers moeten zijn vooraleer we schrijvers kunnen worden, is wijdverspreid. Desondanks is er vandaag opvallend weinig onderzoek gevoerd naar dit fenomeen.

Wat voor veel wetenschappers wel duidelijk is, is dat de kwaliteit van ons leesvoer ertoe doet.

Volgens een studie aan de universiteit van Florida is er namelijk een directe relatie tussen wat we lezen en wat we schrijven. Zo verklaarde één van de auteurs van de studie:

“It's like eating a healthy diet. If you have really crappy nutrition, it's going to show up on your body in one way or another.”

De soort lectuur die we uitkiezen heeft dus een grote impact. De kwaliteit van ons schrijfwerk hangt af van de kwaliteit van wat we lezen, je bootst namelijk na wat je leest. Dit betekent dat je dingen die je hoort of leest in bepaalde vormen zal overnemen en die dan opnieuw zo zal formuleren. Het lezen van complexere literatuur zou op die manier zorgen voor een hogere complexiteit in je schrijfstijl.

Experten benadrukken overigens dat ook de manier waarop je leest van belang is. Susan Reynolds, een expert op het vlak van schrijven, verklaarde zo dat begrijpend lezen cruciaal is. Haar boodschap: rustig maar tegelijkertijd grondig en aandachtig lezen. Reynolds raadt poëzie en literaire fictie aan in plaats van televisie en commerciële fictie. Dit soort teksten zouden immers leiden tot betere schrijfprestaties.

De grootste bevestiging dat lezen en schrijven verenigd zijn, komt vooral van de echte specialisten: de schrijvers. Lezen en schrijven zijn volgens velen van hen onafscheidelijk, two sides of the same coin. Voor vele professionele schrijvers is lezen deel van hun dagelijkse routine, net zoals ze tijd maken om hun tekst te bewerken of te herschrijven. Zo deelde Jose Saramago, die de Nobelprijs voor literatuur ooit won, het volgende wanneer iemand hem vroeg naar zijn dagelijkse schrijftechniek:

“I write two pages. And then I read and read and read.”

Toch is niet iedereen het ermee eens dat lezen noodzakelijk is om goed te schrijven. Zo beweren sommige bloggers dat lezen je creativiteit zou afnemen. Een ander bekend argument is dat je door veel te lezen, verhinderd wordt om je eigen stijl te ontwikkelen. Maar hier is nog nooit bewijs van voorgelegd. Deze argumenten komen dan ook vaak van mensen die niet graag lezen om mee te beginnen.

 

Lezen en schrijven: 5 redenen waarom

Hier heb je nog eens 5 redenen die je (hopelijk) aan het lezen zullen zetten. Want, remember, als jij nooit leest, waarom zou iemand anders dan jouw werk lezen?

1. Inspiratie

Iedereen die schrijft of begint te schrijven kent het wel: de writer’s block. Plots zit je vast en op welke manier je ook probeert: je inspiratie is nergens te bespeuren. Op zulke momenten kan andermans werk je terug op weg te helpen. Door te lezen, wordt je fantasie aangewakkerd en begint je voorstellingsvermogen op volle toeren te draaien. Door de creatieve vermogens, taalschat, woordspelingen, ideeën en concepten van anderen krijg je een nieuwe lading aan creatief materiaal dat je eventueel opnieuw achter je toetsenbord kan helpen.

2. Creativiteit

In tegenstelling tot wat sommigen beweren, leidt lezen wel degelijk tot een boost in je creativiteit. Volgens een studie van de Universiteit van Toronto, zijn mensen die regelmatig lezen doorgaans creatiever en meer openminded. Lezen zorgt ervoor dat je minder verstard gaat denken en opent je fantasie voor een oneindig aantal mogelijkheden. Of het nu gaat over sprookjes, spannende detectiveverhalen, dramatische romans, proza, filosofie, geschiedenis, kunst… Lezen zet aan tot nadenken. Je leert onbewust je geest openzetten en je ontdekt wat er allemaal mogelijk is. Meer zelfs, je ontdekt dat er eigenlijk geen limieten zijn in het maken van een verhaal.

3. Vergelijk

Als jij nooit iets leest, hoe weet je dan of wat jij schrijft enigszins goed is? Hoe kan je aanvoelen hoe een goede zin eruitziet, wat vlot leest en of je origineel bent in wat je schrijft? Stel je voor dat je bloed, zweet en tranen steekt in een boek, om later te ontdekken dat een ander je is voorgegaan met een gelijkaardig idee. Best pijnlijk. Een aloud advies in de schrijverswereld luidt dan ook als volgt:
“Write the book you want to read that hasn’t been written yet.”

Maar als jij nooit een boek opendoet, hoe weet je dan of het al geschreven is? Om te schrijven moet je belezen zijn om te kunnen vergelijken.

4. Woordenschat

Deze ligt voor de hand: door meer te lezen, breid je je woordenschat uit. Lezen verbetert niet alleen je taalschat, maar ook je communicatievaardigheden. Bewust of onbewust leer je nieuwe woorden en hoe je die woorden opnieuw kan verbinden met elkaar. Je ontdekt context voor verschillende woorden en je kan die vervolgens implementeren op andere manieren. Je leert taal aanvoelen en dit zal je schrijfwerk over het algemeen een pak aantrekkelijker maken om te lezen. Je taalschat uitbreiden is dus niet alleen interessant omdat je dan met chique woorden kan uitpakken, maar ook omdat je leert hoe je ideeën helder en diepgaander kan uitdrukken.

5. Techniek

Last but not least: techniek.

Het lijkt misschien banaal, maar niemand leest graag een tekst die vol dt-fouten staat. Ook al is je tekst zo uniek en interessant, vanaf er een schrijffout wordt gespot, zullen de meesten afhaken. Dit komt omdat niet-verzorgde taal een echte afknapper is voor de meeste mensen. Lezen geeft je dus onbewust techniek mee die moeilijk aan te leren valt. Zaken zoals weten wanneer je een zin moet stoppen of wanneer je een nieuwe paragraaf begint, worden duidelijk als je veel leest. Na een tijdje zal je niet meer moeten nadenken over zulke banaliteiten en zal correct schrijven natuurlijk aanvoelen. Bovendien zal je meer publiek aantrekken voor je schrijfwerk, en dat is uiteindelijk het doel.

Conclusie

Vraag je je nog steeds af waarom je innerlijke J.K. Rowling maar niet naar buiten wil komen? Dan hoop ik dat je er na deze blog snel een boek bij neemt. Want, laten we eerlijk zijn, hoe kan je aan storytelling doen zonder zelf ooit een verhaal te lezen?

Heb je geen inspiratie om te lezen? Sluit je aan bij één van de vele online communities, zoals Antwerpen Leest, Leuven Leest of de Boekenjagers, om er maar enkele te noemen. 

 

Geschreven door Joline Maenhout in het kader van de opleiding Digital Content Creation van de Artevelde Hogeschool. 

Foto: © Alfons Morales