reisverslag Bologna
Bologna 2024
Ik ben altijd een fan geweest van la Dolce Vita. Deze reis heeft mijn voorliefde voor dit prachtige land alleen maar aangewakkerd.
2 september 2024
Na de turbulente trip in Barcelona, heb ik me grondig voorbereid zodat ik relaxed aan de reis kon beginnen…
In de luchthaven loop ik nog Nele van de Roma tegen het lijf, zij heeft een vlucht naar München geboekt; niet direct een bestemming dat op mijn verlanglijstje staat.
De hele trip loopt vlot zonder enige obstakels, het doet me deugd mijn zussen gerust te stellen. Ik word heel hartelijk ontvangen in het hostel dat Eef had uitgekozen ; nl. het Bohoostel logement. Ik voel me hier meteen op m’n gemak. Het straalt een vrolijke, levendige en familiale sfeer uit. De kamer is ruim en ziet uit op de tuin waar je met de hele familie gezellig kan uitblazen. Het is een mengeling van tuinmeubilair, pingpong tafels, hangmatten, fietsen en speeltoestellen voor kinderen. Op het balkon kan je genieten van een mooie zonsondergang; tenminste als de weergoden je gunstig gezind zijn. De dame aan de receptie duidt een paar belangrijke plaatsen aan op het stadplan en geeft me tips voor mijn eerste Bolognese maaltijd. Dit soort informatie vind ik toch één van de belangrijke voordelen van dit type accommodatie. Qua babbels met andere gasten is het hier wel wat minder in vergelijking met andere hostels. De stad ligt in het centrum van Italië en fungeert daardoor als passageplek voor buiten-, en binnenlandse toeristen. De meeste bezoekers blijven vaak maar voor 1 nacht. Waarschijnlijk is dit een reden waarom je in de tuin en op het terras weinig volk tegenkomt.
Vanuit mijn hoste is het een stevige wandeling naar het stadscentrum. Bolonga wordt ook wel de “rode” stad genoemd. Bij de eerste blik word ik onmiddellijk gecharmeerd door hun rode daken die in het zonlicht bijna een kleurspektakel op zich vormen. Het historische centrum kenmerkt zich door mooie straten met arcades. In veel straten zie je op de latere uurtjes van de dag ook lichtkransen die samen met de felle kleuren van de huizen een bijna feeëriek cachet geven. Bologna bezit 42 km aan overdekte voetpaden; meer dan enige andere stad ter wereld.
De arcaden ontstonden min of meer spontaan, waarschijnlijk in de vroege Middeleeuwen, vanwege ruimtegebrek. De bevolking groeide hard door de komst van studenten en wetenschappers naar de Universiteit van Bologna, en door immigratie vanaf het platteland. Om meer woonruimte in het stadscentrum te creëren, bouwden de huizeneigenaren hun bovenverdieping uit. De straten waren namelijk te smal om de woningen op de begane grond te vergroten. In eerste instantie gebeurde het illegaal, maar om enige uniformiteit in het straatbeeld te bekomen, coördineerde stadsbestuur deze werken. Omdat de uitbouwsels steeds groter werden, moesten ze ondersteund worden door stevige palen of kolommen. Zo ontstonden de portico’s, ze staan op de lijst van Unesco als werelderfgoed.
Die “passieggiata” hebben ook een belangrijke sociale functie. S’avonds komen de locals naar hier om de laatste nieuwsjes uit te wisselen en omgezien te worden in hun nieuwste outfit van topontwerpers… Hun m’a tu vu place.Ze bieden ook de nodige schaduw in de warme temperaturen of een schuilplaats in de overvloedige regenval. Talrijke graffiti in de portieken ontsieren voor mij wel het straatbeeld.
Door hun doordachte ruimtelijke ordening heeft elke deelnemer aan het openbare leven zijn eigen plek, misschien kan dit ooit ook in Vlaanderen…Ik zie heel weinig staanplaatsen voor taxi’s; vooral het fietsen wordt hier aangemoedigd. De stad probeert haar ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden. In veel eetgelegenheden kan je trouwens ook een vegetarische schotel bestellen.
De Italiaanse steden danken hun schoonheid in grote mate aan de palezzi. Letterlijk vertaald zijn dat paleizen, maar in Italië is een palazzo een groot gebouw met een architecturale uitstraling, waar vroeger een adellijke familie woonde of een instelling in gevestigd was. In het moderne Italië verwijst palazzo ook naar een huizenblok, herenhuis of groot winkelpand met daarboven appartementen. Ook hotels en bijvoorbeeld banken heten vaak palazzo.
De Italianen hebben een fijne smaak in de brede zin van het woord; of het nu om de inrichting van hun restaurant, hun kledij of hun architectuur betreft. Ik herinner me van mijn reis naar Toscane (20 jaar geleden ai!) waar hun geraffineerde stijl me toen al charmeerde. Je komt bijna ogen en oren tekort om al die pracht en praal te bewonderen.
Ook de holebigemeenschap is welkom in de stad; ik zie geregeld regenboogvlaggen aan openbare gebouwen, kunstwerken en andere plekken. In de souvenirshops vind je allerlei prullaria over transgenders.
Typerend aan het land is ook het talrijke aanbod aan markten van verse etenswaren . De patissiers, slagers , wijnhandelaren, chocolatiers, delicatessezaken enz. prijzen hun etenswaren zo smakelijk uit dat je hier amper aan kan weerstaan. Ook de kruidenmarkten, groenten- en fruitmarkten maken Bologna tot een walhalla voor foodies.
Onze gids wijst ons op een “toerististisch” fabeltje. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is de spaghetti bolognese NIET afkomstig van Bologna maar van Napoli. Napolitaanse ragù , in het Italiaans bekend als ragù alla napoletana of ragù napoletano , is een van de twee bekendste varianten van ragù . De andere variant is afkomstig uit Bologna en staat in het Italiaans bekend als ragù alla bolognese of ragù bolognese .
Die lijkt helemaal niet op de spaghetti met bolognaisesaus zoals wij die kennen. De combinatie van een vlees en tomatensaus wordt hier eigenlijk niet gegeten. Wanneer we het hebben over de tagliatelle alla Bolognese spreken we over een saus ‘al ragu’. Het is een rijke bruine saus die voornamelijk bestaat uit vlees met een klein beetje tomatenpuree, wortel, selder, rode of witte wijn en bouillon. Die saus wordt enkel met tagliatelle gegeten, niet met spaghetti. Waarschijnlijk namen migranten vroeger gedroogde spaghetti mee om ook in hun nieuwe thuis hun geliefde pasta niet te moeten missen. Ook vlees was duur en er werden meer groenten gebruikt. Het is waarschijnlijk zo dat de ‘spaghetti bolognaise’ ontstaan is zoals wij die eten.
De bevolking is hier solidair met de Oekraïners, spandoeken met “stop war” zie ik een paar keer in het straatbeeld.
Dankzij de behulpzame bevolking krijg ik de fraaiste en tofste plekken te zien. Dit vind ik toch een voordeel van alleen reizen. Je komt gemakkelijker in contact met de lokale bevolking en je krijgt soms unieke plekken te zien die in de toeristische gidsen niet vermeld staan. Zij toont me één van vele hippe binnenpleintjes die de stad rijk is.
Bovendien geraak je op sommige plaatsen gemakkelijker binnen als je alleen bent, in groepsreizen is dit moeilijker. Mijn ad hoc gids drukt het mooi uit, er is een “tourist life” en “real life”. Zij benadrukt wel dat ik, vooral s’ avonds , uit de stationsbuurt moet blijven wegens de aanwezigheid van veel junks en onbetrouwbare figuren. Desondanks staat Bologna bekend als één van de veiligste steden van het land, nog een reden om deze parel te bezoeken!
Op de Mercato Ritrovato ( boerenmarkt ) verkopen producenten eerlijke, seizoensgebonden, lokale producten. Fruit en groenten, brood en koekjes, yoghurt en melk, eieren en vlees, kaas en vleeswaren, wijn en bier, honing en marmelade, bloemen en verse pasta, vis uit de Adriatische Zee. De Slow Food Presidia: koffie uit de Hooglanden van Huehuetenango. Klassieke Mortadella en de Vacca Bianca van Modena word hier ook rijkelijk geserveerd. Hier vindt u de beste kwaliteit van de regio, gegarandeerd door het gezicht van onze boeren en ambachtslieden. Op Mercato Ritrovato kan je hun straatvoedsel proeven en deelnemen aan kooklessen, liveconcerten en vele andere initiatieven.
Hier kan je voor relatief weinig geld gezond en lekker eten, één van de vele redenen waarom Italië voor mij een ideaal vakantieland is.
Ik ben al lang op pad en stadsbezoeken verbruiken veel energie. Ik bestel nog een kleine portie caprese. De herkomst en naam komen van het beroemde eiland Capri. Het eiland is bekend om de kwaliteit en smaak van ingrediënten als mozzarella, tomaten en citroenen. Caprese staat met de rode tomaten, witte buffel mozzarella en groene basilicum symbool voor de Italiaanse vlag en keuken.
3 september
Mijn eerste “Italiaanse “ontbijt nuttig ik in het hoostel. Wat er nu zo typisch Italiaans is , begrijp ik niet goed. Het ontbijt is degelijk, maar ook niets meer.
De centraal gelegen Piazza Maggiore is hét visitekaartje van de stad. Het plein is een visueel spektakel waar je nooit op uitgekeken geraakt. Het beeldhouwwerk van een statige Nettuno (Griekse godin van de zee), die samen met zijn zeenimfen de Nereïden, heerst over de zeeën en oceanen,) is trouwens het werk van een Vlaamse kunstenaar. Dit kunstwerk straalt lichamelijkheid en sensualiteit van de vrouw uit. Italianen besteden ook veel aandacht aan hun uiterlijk en lichaamscultuur. De vele schoonheidssalons getuigen hiervan. Dit sierlijk en krachtig geheel is een schoolvoorbeeld van de renaissance beeldhouwkunst. In de renaissanceperiode moest een kunstwerk een afspiegeling van de perfectie van God uitstralen.
Een bloemenkrans met de namen van de overledenen, herinnert de bezoeker aan de slachtoffers van het fascisme.
Op de gevel van het stadhuis domineert het beeld van de toenmalige paus het plein. Hij voerde de Gregoriaanse kalender in. De inscripties boven het hoofd en de kolf tussen zijn handen, waren een smoes om Napoleon te doen geloven dat het om een bisschop zou gaan. Alleen dan was men zeker dat men het beeld niet zou vernietigen. Leugentje om bestwil…
Kenmerkend voor veel Middeleeuwse Pleinen zijn de schuine hellingen, die vroeger werd gebruikt voor de paarden. Het doet me erg denken aan het stadplein van Sienna.
Ik ga te rade bij de toeristische dienst en koop een welcome Bologna card , dit geeft me recht op korting in tal van musea. Wanneer ik informeer naar stadstours, wijst de bediende me heel nadrukkelijk op het verschil tussen “private” en officiële gidsen. De eerste zijn illegaal en kan je niet boeken.
Ik consumeer mijn eerste lunch in één van de “ossteria’s” die mijn gastvrouw in het hostel heeft aangeraden. De ovenverse bruchetta met hun mortadella (soort varkensvlees) gaat er vlotjes in. Mortadella is één van hun culinaire exportproducten en zal ik dus nog vaak tegenkomen in de etalages rond het stadsplein.
4 september
In het busstation koop ik mijn tickets voor het openbaar vervoer. Hier zie je de meeste daklozen , drugsverslaafden en andere sukkelaars. Deze plek kan je beter s’avonds vermijden verneem ik later van een ad hoc gids. Ondanks de helpende handen van de andere pendelaars, duurt het even voor ik de juiste bus vind naar het stadscentrum.
Mijn eerste stop is het bespreekbureau van de Italiaanse cinema, één van hun vele troeven waarvoor ze internationaal een sterke reputatie hebben. Tijdens de Middeleeuwen werd dit deel van het gebouw gebruikt als gevangenis en plaats waar veroordeelden werden terechtgesteld. Je kan hier zelfs naar de ondergrondse cinema gaan in bepaalde periodes van het jaar. Bij mijn weten bestaat dit in ons klein landje niet.
Samen met de prestigieuze universiteit van de Sorbonne , is de universiteit van Bologna de oudste ter wereld. Naast een “rode” (verwijzend naar de kleur van de daken) spreekt men ook over de geleerde stad. De rechtsfaculteit was in de middeleeuwen hét centrum voor de studie van het recht. Ze speelde ook een belangrijke rol in de machtsstrijd tussen de paus en de keizer, de zogenaamde “investituursstrijd”. Het Europese studentenmuseum is uniek in Europa.
Italië heeft ook zo z’n culinaire gewoontes. Wanneer je in Italië een hoofdgerecht besteld krijg je alleen het gerecht zelf, dus de vlees of vis. Bij het hoofdgerecht worden geen bijgerechten (friet of salade) geserveerd. Deze bijgerechten noemt men de contorni en deze zullen apart besteld moeten worden.
Scaloppine is een Italiaans vleesgerecht van kalfsvlees dat in vele varianten voorkomt. Dit gerecht is bij ons ook wel bekend als escalope. Het bestaat uit dun gesneden, mals vlees; meestal kalfsvlees, maar soms ook rund.
De gebouwen van de universiteit liggen verspreid over de hele stad. Als buitenstaander/toerist kan je hier op veel colleges binnen.
Op het binnenplein van een faculteit geraak ik in gesprek met een studente die hier een soort van Erasmus jaar doorbrengt.
Ik vraag haar hoe de bevolking de snikhete temperaturen in de hoogzomer trotseert. Ik hou erg van zomerse temperaturen maar als het hier in september nog zo warm is, kan ik me inbeelden dat zelfs ik hier in het hoogseizoen zou afzien ... Veel locals trekken dan blijkbaar naar de kust en het merengebied van de meren.
De gemiddelde kennis van de Engelse taal is door hun aanwezigheid toch wel beter dan de doorsnee Italiaan of Spanjaard. Ik kan me inbeelden dat er demotiverende plekken zijn om te studeren…
Ik verken één van de topattracties van de stad ; de san Pietro kathedraal. Alhoewel de buitengevel niet bijzonder is,de binnenkant hemels. Binnen is de kathedraal kleurrijk op sommige delen, en donker en mysterieus in andere delen.
De Franciscanen bouwden een belangrijke kerk, San Francesco, Bologna , in (1236–30), die dicht bij het Franse gotische model stond. Het werd gebouwd van rode baksteen, waarmee een traditie in de architectuur van Bologna begon die twee eeuwen duurde. De façade leek op die van Romaanse kerken, maar van binnen had het een meer gotische vorm.
De santo stefano kerk, het pronkstuk van de Italiaanse gotiek, is een merkwaardige verzameling van 4 middeleeuwse kerken onder één dak. Vooral de schrijn van san Petrino, beschermheilige van Bologna, is opvallend. In deze basiliek werd de Italiaanse dichter Dante begraven. Pezzoli is een begrip in Bologna. Dat kan ook bijna niet anders, want de bottega onder de portici van Piazza Santo Stefano bestaat al sinds 1848. Oorspronkelijk leverde Pezzoli vooral kurken en wijnflessen voor getapte wijn. Inmiddels zijn ze uitgegroeid tot een klein museumpje op het gebied van glas en keukengerei.
Typisch aan de eetcultuur van de Italianen, is hun aperitivo. Je kan het vergelijken met de Spaanse tapas. Hun “ happy hour” is de ideale gelegenheid om van het diverse aanbod van salami’s, Parmaham, bruchetta’s met tomaatjes en burata, olijven, Parmamezan kaas , gevulde deegwaren met champignons, truffels, pesto, tapenades, gegrilde paprika, mortadella enz te profiteren. Alhoewel de eerste hapjes niet voldoende waren opgewarmd, smul ik ervan.
Tijdens mijn busrit naar het hotel, bewonder ik Bologna bij night, zeker op dit uur straalt de stad een bijzondere, bijna magnifieke sfeer uit. In de kleine bus is de airconditioning niet overbodig.
Ik ga nog genieten van het uitzicht op het terras en nog enkele dingen opzoeken. Met op achtergrond het geluid van krekels kruip ik in bed.
5 september en 6 september
Ik ga ontbijten in een cafetaria buitenshuis. Ik kan wat onderhandelen over de prijs en zo start ik de dag met een gevulde maag.
In de horecazaken zie je dikwijls een amalgaan van verschillende producten. In een café worden ook tabakswaren, oude cassettes en een mini collectie van juwelen.
De plaatselijke middenstand poseert fier voor de foto van hun waren. Enige ijdelheid is hun niet vreemd…
De binnenpleinen rond de torens zijn een oase van rust in het levendige stadscentrum. Ik bezoek de stadspaleizen rond de torens. Vooral de rode trouwzaal in het huidige stadhuis maakt indruk. Blijkbaar zijn er veel huwelijken vandaag want de ambtenaar van dienst is druk bezig met haar voorbereidingen.
Tegenwoordig huizen in paleizen dienst overheidsdiensten en zetels van de verschillende regeringen en parlementen. Bologna is trouwens de provincie hoofdstad van de regio Emilia Romagna, een regio pal in het midden van het land tussen Noord-en Zuid.
Het Archeologisch Civic Museum van Bologna is een van meest prestigieuze musea van de stad. Italië bezit een collectie met vele voorwerpen die verband houden met de plaatselijke geschiedenis van de prehistorie tot de Romeinse tijd.
Geopend voor het publiek in 1881, is het vooral bekend om zijn Egyptische collectie , de derde grootste in Italië en een van de belangrijkste in Europa..De zaal van het oude Egypte illustreert enkele fundamentele aspecten van de faraonische samenleving, zoals schrift, begrafenisculten en magie.
Uit de Romeinse collectie vind je vooral grafmonumenten en stelea. Keramiek, glas en ivoren voorwerpen verwijzen naar het Christendom. Ook de marmeren reliëfs, , portretten, sieraden en graveerde edelstenen, munten dateren uit de Romeinse tijd.
Het Etruskische deel biedt een startpunt voor het ontdekken van de cultuur van Etrurië , de Etruskische Felsina. Tijdens de Etruskische periode kwam vooral de bronskunst en het aardewerk tot bloei. Ze geven je een goed beeld van de begrafeniscultuur.
De artefacten van de Gallische stam tonen vooral grafgiften.
De dunne, knapperige pizza van hier is amper te vergelijken met een diepvriespizza van Oetker of Makro. Het doet me denken aan onze kampeervakanties in Italië met de Boumansen waar ik voor de eerste keer van een echt, authentieke pizza proefde.
In de boekenwinkel zie ik titels als mijn eerste Beethoven, Grieg enz. Van jongsafaan wordt hier veel aandacht besteed aan muziekcultuur.
In de oude stadsmuur kan je je laten fotograferen; oude kunst en moderniteit gaan hier perfect samen.
Tijdens een stevige regenbui schuil ik in een ijssalon; wat verfrissing is altijd welkom.
Tijdens de begeleide stadswandeling legt de gids uitgebreid de verschillende regimes doorheen de geschiedenis (Romeinen, Etrusken, pauselijke staten, de napoleontische machthebbers, de adellijke families enz.) uit.
Al sinds de Middeleeuwen definiëren hoge, stenen torens de skyline van Bologna. In die tijd stonden er zo’n honderdtal torens in de stad, de meeste ter eer en glorie van vooraanstaande families. Momenteel blijven er nog 21 over van de ooit meer dan 180 torens. De torens deden dienst als statussymbool, maar ook als uitkijktoren.Twee van deze indrukwekkende bouwwerken springen meteen in het oog: de 97 meter hoge toren van Asinelli (hoogste toren van Italië.) en zijn half zo hoge broertje de Garisenda (47 meter). Ze worden ook wel de “twin towers” van Bologna genoemd. Deze ‘Due Torri’ hellen vervaarlijk naar elkaar toe; een bekend beeld van Bologna.
De gids wijst ons ook op de “onterechte” reputatie van de scheve toren van Pisa. Elke stad heeft zijn eigen “legendes”. Alhoewel de scheve toren van deze stad wereldberoemd is, heeft Bologna een scheve toren die hoger is dan die van Pisa.
Rondom de voet van de toren werd in 1488 een soort burcht gebouwd. Deze bood onderdak aan soldaten die de ingang bewaakten. Later werd het gebouw heringericht en kwamen er winkeltjes van koperslagers. Het terras van de Torre degli Asinelli is het hoogste punt van de stad. Tegenwoordig verkopen ambachtslieden hun handwerk.
Ook bijzonder is de Torre Prendiparte, die je in het weekend niet alleen kunt bezoeken maar waarin ook een bed & breakfast is gevestigd, dit lijkt pas een unieke logeerlocatie!
Archiginnasio werd in 1563 gebouwd als universiteit. De muren, gewelven, de gaanderijen en de trappen zijn voorzien van een weelderige versiering met 7000 wapenschilden. Uitmuntende studenten en professoren kregen hun eigen afdruk op de muur als teken van hun wetenschappelijke competentie.
De Biblioteca Salaborsa is sinds 2001 gehuisvest in het Palazzo d'Accursio, een paleis dat ooit één van de belangrijkste administratieve kantoren van de stad Bologna huisvestte. Het gebouw bood vroeger ook plaats aan de beurs ; waar mensen van over de hele wereld vee, zaden en producten kwamen kopen en verkopen. Onder de transparante kristalvloer van het overdekte plein is het mogelijk om de oude opgravingen en de sedimentatie van vele beschavingen te bewonderen. Het natuurlijke zonlicht maakt het gebouw tot een harmonieus geheel. Op deze manier komen eeuwen van geschiedenis tot leven.
Ik bewonder de welvingen van het cassetteplafond en de omringende galerij ; dit is geen doorsnee bibliotheek zoals wij die kennen. Het is lichte, transparante ruimte waar ook allerlei evenementen en tentoonstellingen plaatsvinden. Bij een kopje koffie lezen mensen de krant of raadplegen andere naslagwerken.
Ook hier weer wordt oude architectuur harmonieus verenigd met moderne faciliteiten.
Blijkbaar is Bologna nog maar sinds 20 jaar een toeristische hotspot, in tegenstelling tot het overbevolkte Rome en Venetië. De gids omschrijft Bologna als de “kleine broer van Venetië”.
Wanneer we de Joodse buurt naderen, vertelt de gids ons over het grote aantal Joden dat hier ooit woonde. Zoals op vele plaatsen, werden ze ook hier weggejaagd. De synagoge heeft men omgebouwd tot een museum over de Joodse cultuur.
De Sint-Petroniusbasiliek in Bologna is een rooms-katholieke kerk, die beschouwd wordt als de hoofdkerk van de stad. De zetel van het aartsbisdom is ook in deze kathedraal gevestigd.
Het oorspronkelijk ontwerp van de basiliek zou de oude Sint Pietersbasiliek in Vaticaanstad qua grootte overtreffen. De weerstand van de paus daartegen was zeer groot en het ontwerp werd daarom niet gerealiseerd. Er werd besloten dat ondanks voorstellen van architecten de verdere verbouwing en de vervolmaking van de kerk stopgezet zou worden. De onafgemaakte façade getuigt nog van deze beslissing.
Deze spilzucht heeft er toe bijgedragen dat Luther zich tegen het katholiscisme keerde.
In vroegere tijden hadden de adel een privé kapel waar ze hun overledenen konden begraven.
Een eyecatcher in de kerk is de zonnewijzer; de grootste zonnewijzer ter wereld,. . Het instrument heeft de kenmerken van een camera obscura. De meridian, ontworpen door ene Cassini, loopt van de hoofdingang door bijna de volledige lengte van de linkerbeuk. Om precies 12 uur ’s middags, zonnetijd, valt een lichtstraal vanuit een opening in de voorgevel vanop 27 meter hoogte op de kalender op de vloer. Later zou deze Cassini nog meewerken aan de telescoop waardoor astronauten de maan in kaart konden brengen.
De kerk herbergt ook een Slinger van Foucault. De slinger bewijst de rotatie van de aarde. Auteur Umberto Eco, die hoogleraar was aan de universiteit van Bologna, deed hier inspiratie op voor zijn meesterwerk ‘De slinger van Foucault’.
De strenge bewaking aan de basiliek geeft aan dat het hier niet om een dorpskerkje gaat. Het gebouw is ook uitgeroepen door Unesco als werelderfgoed. Bovendien kom je er niet binnen zonder lange broek of rok.
Tegenwoordig vinden in de basiliek meditaties plaats. Je kan ook de koorboeken in het muzikaal archief raadplegen.
Tijdens de rondleiding wijst de gids ons op belangrijke pioniers in de wetenschap. Marconi ontwierp de eerste radiosignalen. Galileo bewees dat de aarde om de zon heen draait en niet omgekeerd. Hij moest hiervoor terechtstaan wegens ketterij. Je moest toen al niet rekenen op enige openheid of en verdraagzaamheid.
De bril is in Italië (specifiek uit Venetië, dat nog steeds bekendstaat om zijn glas) uitgevonden in de 15 de eeuw. Italië heeft een rijke traditie van glasblazers, in souvenir winkels zie je prachtige ontwerpen in allerlei vormen en kleuren.
De grootste wetenschapper en kunstenaar van de Renaissance, Leonardo Da Vinci, ontwierp de eerste vliegmachine.
De Quadrillo is de buurt van de oude beroepsgilden. Visboeren, lakenhandelaars, goudsmeden, slagers en de slotenmakers hadden allemaal hun eigen straat waar ze hun waren verkochten. De kraampjes met uitgestalde waren zien er nog altijd heel appetijtelijk en smakelijk uit.
De collectie van het Middeleeuwse museum bestaat uit gebeeldhouwde sarcofagen van bekende kunstenaars uit die tijd. Het omvat de ambachten van de 7e - 9e eeuw , waaronder de vergulde koperen bustes en 14e - eeuwse houtsnijwerken. Het aanbod uit verschillende regio’s is zeer gevarieerd. Je vindt er een mooie verzameling unieke giften uit de periode van de ontdekkingsreizen, kelken en bekers gemaakt uit kokosnoot of struisvogelei tot de graven van de professoren.
Er zijn ook voorbeelden te bekijken van toegepaste kunst zoals keramiek, glas en ivoor uit Frankrijk en Italië. Renaissance en barokke bronzen sculpturen , Bolognese verluchte boeken en liturgische boeken vervolledigen de verzameling .
Uit de Romeinse collectie vind je vooral grafmonumenten en stelea. Keramiek, glas en ivoren voorwerpen verwijzen naar het Christendom. Ook de marmeren reliëfs, , portretten, sieraden en graveerde edelstenen, munten dateren uit de Romeinse tijd.
De zaal van het oude Egypte illustreert enkele fundamentele aspecten van de faraonische samenleving, zoals schrift, begrafenisculten en magie.
Het Etruskische deel biedt een startpunt voor het ontdekken van de cultuur van Etrurië , de Etruskische Felsina. Tijdens de Etruskische periode kwam vooral de bronskunst en het aardewerk tot bloei. Ze geven je een goed beeld van de begrafeniscultuur.
De artefacten van de Gallische stam tonen vooral grafgiften.
De Griekse collectie bevat vooral Griekse en Italiaanse keramiek. In mindere mate tref je marmeren beelden, reliëfs, terracotta, sieraden en gegraveerde edelstenen aan.
Ik vind het altijd bijzonder dat ze met beperkte middelen zo’n fraaie, verfijnde gebruiksvoorwerpen konden fabriceren. Voor mij getuigt dit van vakmanschap en creativiteit. In onze hoogtechnologische maatschappij is dit amper nog mogelijk wegens de hoge arbeidskosten.
Mijn plan was om naar de basiliek Sint Luca te gaan maar door mijn gebrek aan Italiaans en het gebrek aan Engelse kennis van de chauffeur , had ik de verkeerde bus genomen. Ik kom terecht in de chique buitenwijken van Bologna; dit bucolisch landschap doet me denken aan mijn AndersReizen periode...
Na zo’n intensieve vermoeiden dag, smaakt de malse kip met boontjes en gebakken aardappelen geweldig.
Ik geniet van een straatoptreden bij het Nettuno standbeeld. Eerst stevige rockmuziek, evergreens (cover van sweet caroline) en uiteraard de Italiaanse hits. In het hostel houden we nog een mini karaoke., dit zijn unieke momenten die ik niet snel zal vergeten!
7 september
Vandaag eet ik mijn ontbijt in het park, een portie vers fruit geeft me een stevige basis om mijn tour te starten.
Bologna is ook een groene stad, het hostel heeft me 1 park aangeraden. Ik zie hier veel joggers, fitnesstoestellen, yogabeoefenaars, fietsers en andere sportievelingen. Veel wandelaars zijn vergezeld van hun trouwe viervoeter. In het ecologisch gedeelte word de bezoeker gesensibiliseerd om moeder Aarde te beschermen.
De treinverbinding naar Ravenna verloopt vlot.
In het hart van Ravenna ligt een klein hoekje van rust en respect, gewijd aan de nagedachtenis van DANTE ALIGHIERI , de vader van de Italiaanse taal.
Op deze plek, in de schaduw van een majestueuze eik bevindt zich zijn mausoleum , de laatste rustplaats van de Opperste Dichter.
Gebouwd tussen 1780 en 1781, staat de zogenaamde “suikerkom” , zoals de inwoners van Ravenna het vriendelijk hebben genoemd. De Zone van Stilte is een prachtige plek om te bezinnen.
Op de architraaf van de ingang bevindt zich een marmeren plaquette met de tekst “Dantis Poetae Sepulcrum”, waardoor deze gemakkelijk te herkennen is.
Elke dag en voor altijd wordt voor het Graf van Dante een canto uit het universele werk van Dante voorgelezen. Een manier om de dichter te eren en iedereen de kans te geven om van een van de meest illustere werken van de Italiaanse cultuur te genieten.
Ravenna is vooral beroemd om zijn schitterende vroegchristelijke mozaiëken.
De kleurrijke mozaiëken op de binnenmuren en de plafonds imponeren met hun onmetelijke schoonheid. Het detailniveau is spectaculair en de kleuren zijn uitzonderlijk mooi, waarbij goud en groen domineren. In het Italiaanse zonlicht hebben deze kunstwerken bijna een spirituel effect. De San Vitale wordt beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Byzantijnse kunst en architectuur in West-Europa. Voor de bouw van de basiliek is gebruikgemaakt van natuursteen en baksteen.
De composities zijn samengesteld rond het centrale thema van het eucharistische offer voorgesteld in het Oude Testament.
De basiliek staat, samen met zeven andere monumenten uit die periode, sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De souvenirwinkels in het pittoreske stadscentrum verkopen mozaiëken van alle vormen en maten. In de etalage kijkt een mozaiëken hond mij triestig, bijna smekend aan. Alleen al de charmante inrichting van de straten vind ik al de moeite. De bordjes met straatnamen zijn versierd met mozaiek en en slingers van bloemen verbinden de straten aan weerszijden.
Ik had nog graag even van het strandleven geproefd maar dan moet ik me te fel haasten.
Terug in Bologna bezoek ik de Mercato Ritrovato. Op deze boerenmarkt verkopen producenten eerlijke, seizoensgebonden, lokale producten. Ik wil een sobere maaltijd maar de pizza baguette is niet een voltreffer; veel brood en zeer karig belegd. Fruit en groenten, brood en koekjes, yoghurt en melk, eieren en vlees, kaas en vleeswaren, wijn en bier, honing en marmelade, bloemen en verse pasta, vis uit de Adriatische Zee. De Slow Food Presidia is kenmerkend voor deze plek: koffie uit de Hooglanden van Huehuetenango, klassieke Mortadella en de Vacca Bianca van Modena. Op deze markt vind je voedingwaren van de beste kwaliteit van de regio. Je kan hun straatvoedsel proeven en deelnemen aan kooklessen, liveconcerten en vele andere initiatieven. Op de markt is er ook een plek waar kinderen kunnen spelen.
In het land van Verdi kan een museum voor muziek en bibliotheek niet ontbreken. De cinetica di Bologna bezit de grootste verzameling aan muziek-gerelateerde memorabilia en materialen in de wereld; dit is echt een niet te missen halte voor filmliefhebbers. Klassieke films maar ook publicaties daterend uit bijna een eeuw tot het begin van de cinema geven een degelijk chronologsch overzicht van het bioscoopwezen. Originele affiches, art lakens, de storyboards, foto stills, met de hand geschreven notities zijn beschikbaar voor onderzoekers. Ze hebben zelfs een brede selectie van film gerelateerde videogames die kunnen afgespeeld worden binnen de Cineteca.
Tijdens een verblijf in Italië mag je ook niet de tortellini overslaan. Het zijn deegwaren gevuld met spinazie en racotta.
8 september
Ik ben weeral vroeg op pad en consumeer mijn croissant op de trappen van de kathedraal.
Regelmatig hoor je wel iemand zingen of muziek spelen , dit draagt ook bij de relaxte, kunstzinnige sfeer van de stad. Voor de kathedraal hoor ik een coole versie van No women no cry.
Dan zie ik gesluierde vrouwen op de stoep van een gebedshuis tussen de geparkeerde vespa’s de eredienst volgen; een bizar zicht . Het lijkt een islamitische gebedsviering, dit is de eerste keer dat ik biddende moslims zien.
Eén van de topattracties van Bologna is het heiligdom Madonna di San Luca, ook Unesco werelderfgoed. De basiliek ligt een 300-tal meter boven de stad op een beboste heuvel, vanwaar je uitkijkt over Bologna en de Apennijnen. Alleen de weg ernaar toe met de Red bus is al een belevenis op zich. Gaandeweg “verrijst” de rode basiliek uit het omringende landschap. Deze plek heeft iets bijbels; het kleur-en lichtspaktel is magnifiek. Natuurpracht en kunst vormen hier een harmonieus geheel.
Zelfs hier wordt er intensief gesport, de diehards nemen niet de bus voor de steile klim maar wandelen of zelfs joggen naar boven.
Fanfares doen me altijd denken aan de vakanties in Nieuwpoort met nonkel Lu. Na eerst mijn kinderlijke angsten te hebben overwonnen, genoot ik op iets latere leeftijd van de muzikale vibes en de feestelijke sfeer errond.
Op de achtergrond hoor ik marsmuziek. Dan volgt er een stoet van locals in historische gewaden . Zij beelden één of andere veldslag uit. Aan het weinige dat ik kan opmaken uit het Italiaans, denk ik dat het om een veldslag uit de Napoleontische tijd gaat. Het is een soort van re enactment, uitgevoerd door het plaatselijke nieuw schouwtoneel. Toch nemen sommige mensen dit héél serieus en krijgt het gebeuren voor mij zelfs een patriottisch tintje wanneer ik strenge, strakke gezichten zie bij het zingen van het volkslied.
Ik hoor nog net de laatste tonen van het Ave Maria vanuit de Plaza Maggiore klinken.
In de Francesco basiliek geeft een oudere vrijwilliger me een uitgebreide uitleg over zijn favoriete plek. Alleen spreekt hij amper Engels of Frans maar hij wil zo graag zijn kennis delen dat ik hem maar laat doen. Met een mengeling van gebarentaal, wat woordjes Frans of Engels leidt hij me rond in “zijn” basiliek. Deze momenten koester ik. Apetrots poseert hij met mij op de foto.
In Bologna vind je een waaier aan markten van diverse goederen. In snuister wat rond in de antiekmarkt, hier moet je wel het kaf van hete koren scheiden. Venetiaanse kasten, antieke sieraden, vintage posters en aanverwanten; je vindt er bijna alles op antiekgebied. De avondmaaltijd wil ik wat sober houden, dus ik koop een salamiworst. Zelfs voor mij is ze te vettig, één van de weinige keren dat het eten mij teleurstelt. Ook nu is er maar 1 andere gaste op het terras.
9 september
Ik start de dag met een fameuze sportieve inspanning; de klim van de klokkentoren. Na 498 treden heb je een panoramisch zicht over de stad.
Het museum voor expirementele en moderne kunst is gevestigd in het gebouw van de gemeentelijke bakkerij.
Het museum biedt een reis door de geschiedenis van de Italiaanse kunst vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot vandaag. Naast de vaste collectie worden er uitgebreide tentoonstellingen van belangrijke Italiaanse en internationale kunstenaars gehouden. Het accent ligt hier op de performance kunst en videoinstallaties. Ook hier was mei 68 een woelige periode waarin kunstenaars hun stem lieten horen over sociale wantoestanden en actuele politieke kwesties.
In de universteitswijk werd op 14 mei 1763 het Teatro Comunale in Bologna geopend ; het begin van een lange muziektraditie. In de loop van de tijd verwierf het theatre een stevige reputatie vanwege het hoge niveau van zijn uitvoeringen en de faam van de artiesten die er optraden . Elk jaar organiseert deze muziektempel ongeveer 80 opera's en 30 symfonieconcerten , wat zorgt voor een uitgebreid en gearticuleerd artistiek seizoen.. Via de Operaschool promoot en ondersteunt het huis nieuw talent. Momenteel zijn er werken aan de opera waardoor ik het interieur niet zien.
Vlakbij de opera huist de kunstacademie. De Accademia di Belle Arti di Bologna is een openbare academie voor beeldende kunst. Sommige aula’s zijn toegankelijk voor het grote publiek. Ik vraag aan een studente of het toegelaten is om foto’s te trekken, zij stemt graag toe. Deze ruimte inspireert toch elke geschiedenisliefhebber. Hier zou ik uren lessen kunstgeschiedenis willen volgen...
Mijn eerste en enige wijntje dat ik bestel, is schandalig duur. Voor amper een half klein glas betaal ik 7 euro. Ik vraag aan de dames naast mijn tafel of dit hier de gebruikelijke prijs is. Jammer genoeg blijkt dit het geval, gelukkig ben ik hoe dan ook geen wijndrinker. Net als de serveerster, vertellen de studenten dat het in Milaan, Rome en Venetië gemakklijk 12, 13 euro kost. Daar wil ik mijn zuurverdiende centen niet meer aan geven.
Jammer genoeg kan ik niet binnen in het Het Anatomisch Theater. Het werd in 1637 gebouwd in gesneden hout om anatomie te onderwijzen tot in de 19 de eeuw . Om hygiënische redenen waren er geen lessen in januari en februari, de koude tijd van Carnaval. Het bezit een boeiende, soms griezelige collectie van wassen ingewanden en talloze modellen van organen, ledematen en gevilde lichamen.Omdat ze zijn geboetseerd en niet gegoten hebben ze naast wetenschappelijke waarde ook artistieke waarde.
Van de botanische tuin kan ik ook niet veel zelf bezichtigen. Ik had er niet bij stilgestaan dat op maandag veel musea gesloten zijn. Een aandachtspuntje voor volgende keer!
Sinds de middeleeuwen is Mercato di Mezzo (de Middenmarkt) een plek van smaken, ontmoetingen, handel, herinnering en gastronomische traditie. De perfecte plek om mijn reis in stijl af te ronden. Na de eenwording van Italië werd het omgevormd tot de eerste overdekte markt van de stad . Nu is het een plek waar men voedsel- en wijnproducten en delicatessen kan kopen of eten. Er zijn vaak proeverijen of bijeenkomsten over eetcultuur.
Ik krijg verschillende hapjes van vlees en groenten, dit is echt teveel om in 1 keer op te eten. Ik pak een deel in om straks in de luchthaven of thuis nog na te genieten. Passanten kijken met een verleidelijke blik mijn richting uit...
De mensen van het hostel leggen me gedetailleerd de route naar het vliegveld. Net vandaag wordt er gestaakt maar dankzij de hulp van andere pendelaars ben ik ruim op tijd in de luchthaven. De hartelijkheid van de bevolking en hun joie de vivre zal ik de komende weken missen.
Deze reis heeft me ongelofelijk deugd gedaan. Ik weet mijn volgende bestemming al...
