Koekoek
'Top of ginnen top, ge komt er ni in!'
Ik weet niet hoeveel keer mijn vader dit verhaal tegen mij verteld heeft. Het waren niet zijn woorden. Hij bootste een beruchte Antwerpse portier na van wie ik de naam vergeten ben. Misschien was het nog wel een lutteur die aan de Olympische Spelen had meegedaan. Want die waren er. De Stad heeft ooit een worsteltraditie gehad. Bert Auwera was een naam die hij af en toe dropte. En ergens in de jaren '90 gingen we soms samen fitnessen op het Eilandje bij J. M., die had meegedaan aan de OS van 1976 (mijn geboortejaar) en 1980. We gingen daar trainen, joggen naar de Schelde en het Zuiderterras. En ik worstelde af en toe, zoals in mijn herinneringen, met de vader van J. Ik weet het allemaal niet zo goed meer. Ik sparde, dat staat als een meerpaal boven water, met een oud manneke. Dat moet superintiem geweest zijn. De geur van zweet krijg je niet uit een sportclub. Met mijn smetvrees is mijn lutteurscarrière uiteraard een kort leven beschoren geweest. Ik herinner mij wel plots weer het wenken van de oude sportman om te sparren. Ik wees hem af. Afwijzen is een levenslange carrière van me. Ook tijdens het joggen lieten mijn vader en T., zijn beste partner in crime en kattekwaad, me eens achter aan de wandelbrug over de hangars aan onze eeuwenoude rivier, die er al was voor de stad, omdat ik in mijn ontluikende chronische en klinische depressie weer de fut en het karakter niet had.
Maar genoeg ego en zelfmedelijden. Mijn vader heeft tot ergens halverwege jaren '80 in het Statiekwartier gewerkt als barman en garçon in notoire horecazaken zoals The Stones, The Chalet, The Victory en Fouquets. En nachtleven vloeit nogal snel over in onderwereld. Al is dit verhaal redelijk onschuldig, zij het veelzeggend over racisme en blanke aanspraak. The Four Tops kwamen optreden in de één of andere zaak. Toevallig vond ik zelf hun nummer Reach Out, I'll Be There op een Tour of Duty ceedee fantastisch. Ze waren een kwartet zwarte Motownzangers uit Detroit die op dezelfde hoogte stonden als The Supremes en The Tempations. Hun I Can't Help Myself (Sugar Pie, Honey Bunch) heeft 523.477.803 hits op Spotify.
Ik schrijf dit eigenlijk omdat ik een compliment had gekregen van een kameraad naar aanleiding van een tekst die ik had geschreven voor de uitvaart van mijn papa'tje. Hij vond dat ik de sfeer van die vervlogen tijd goed bracht. Show, don't tell.
Hoor je al de muziek die je ouders luisterden toen je kind was? Bij mij waren dat The Platters als mijn vader onder de zonnebank lag. Ik herinner me ook Wanna Be Startin' Somethin' van Michael Jackson op de pick-up. Vinyl dus, omdat het niet anders kon, cassettes moesten nog doorbreken. Ik zei tegen mijn moeder in de keuken dat ik bij deze muziek allemaal zwarten zag in een soort krijgsdans. Van Soul Makossa en Manu Dibango had ik alleen onbewust gehoord. Wat zag ik echt in mijn hoofd bij deze muziek? Masai, strooien rokjes, speren, schilden, luipaardvellen en tamtams? The sound is er, maar is de geur er ook?
De smaak van de jaren '80 ... We gingen naar de Aldi in Borgerokko (mag ik dat schrijven?) aan het Groeningerplein ook al was 't Centrum achter onze hoek aan Hof Ter Loo. Ik vond River Cola best lekker, net zoals de melkchocolade die volgens mij Metro heette, en de prefabhamburgers in aluminium met saus en groenten. In mijn herinnering waren we niet arm. Dronk mijn vader zijn Bacardi met River Cola? Hof Ter Loo was vlak aan de waterzuivering, de teelballen naast de Ring. De Sinksenfoor die nu aan Park Spoor Oost staat, heeft pech als de wind slecht staat. Maar de yuppies van 't Zuid konden ineens het lawaai en de margies niet meer verdragen aan de Gedempte Zuiderdokken. Ja, ja, hoe heet dat nu weer? Intersectionaliteit meets gentrificatie? Vroeger stond de Foor op de Leien. Naar 't schijnt waar de legendarische Ijzeren Brug stond. Ka-doem, ka-doem, ka-doem. In Roemenië zou die nog altijd ergens dienst doen. Vergeef mij het fake nieuws als het niet waar is. Ik hoor het ook maar in de wind. Die schreeuwt: 'P-FOS, perfluoroctaansulfonzuur.'
Ben je mee? Ludo Coeck moest nog verongelukken in zijn BMW, en dan herinner ik mij de onverwachte woorden van onze elitaire geschiedenisleraar, die ik nooit associeerde met het plebejische voetbal: Ludo Coeck trekt als twee druppels water op het Griekse bronzen beeld uit de tweede eeuw voor Christus De Stervende Galliër.
mijmer
even pauze
iets drinken
cola van de Albert Heijn of de Jumbo
In zijn boek Ze hebben mijn vader vermoord schrijft Edouard Louis raak over de onverdraaglijke vrijheid van het Westen. Die vrijheid is relatief. Eigenlijk kan je volgens hem niet of nauwelijks ontsnappen aan je milieu. Meritocratie ten spijt. Om de één of andere reden is er een fatalisme of een determinisme. Proletariërs vinden studeren voor flikkers, school is voor nerds. Hun lot is dan wel de fabriek, een dead-end job. Ik herken die stoerdoenerij. Het zit in alles, een jargon, een dialect (Antwaerps), wat je eet, hoe je je kleedt, met welke auto je rijdt, de schoenen die je voeten omvatten.
'But sir, we are The Four Tops!'
'Top of ginnen top, ge komt er ni in.'
Prince zou ooit naar het toilet gegaan zijn in Café Jozef, een legendarisch café aan het Astridplein. Oude vrouwen zochten daar een jonge man. Allochtone mannen zochten daar een verblijfsvergunning.
Ondanks hun legendarische status had de portier The Four Tops niet herkend, en als zwarte mannen waren ze niet welkom.
interdit aux chiens et nord-africains
Ik heb eigenlijk nooit gevraagd aan mijn vader of ze dan toch nog opgetreden hebben, of binnengeraakt zijn. Hij sprak wel over Joodse en Libanese klanten. Er is een foto van mijn moeder als jong meisje dansend met Billy Preston, de vijfde Beatle. Een zwarte man, in de VS is het misschien Black, met hoofdletter.
De Stervende Galliër was trouwens een Galaat, een Kelt uit Anatolië. Het beeld behoorde in de 17de eeuw tot de Ludovisi-familie.
De Stervende Galliër of Ludo Coeck
P.S.: Abdul 'Duke' Fakir was het laatste levende originele lid van The Four Tops en stierf op 22 juli 2024 op 88-jarige leeftijd. Rusten ook in vrede: Levi Stubbs, Renaldo 'Obie' Benson en Lawrence Payton.
The Four Tops - I Can't Help Myself (1965)
