Zoeken

Klaveren en harten troef

Harten tien. Dat was een vervelende kaart om mee uit te komen. Wat wilde Sjoerel daarmee bereiken? Sjoerel kauwde op zijn uitgedoofd stompje sigaar. Sus had zijn kaarten op een stapeltje gelegd en kon zijn grijns amper onderdrukken. Zijn gezicht was een spiegel van wat hij voelde en dacht. Hij had de klaveren aas die ik miste, dat wist ik zeker. Gelukkig was hij meegegaan met mijn vraag. Zes slagen zouden we dus zeker halen. Goed. En als ik twee overslagen haalde, dan stond ik terug positief. Gisteren had ik al genoeg verloren met het wiezen. Het mocht eens meezitten. En Zjeraar, dat was de slimste, voor hem moest je altijd opletten. Die rook de kaarten van zijn tegenstanders. Zelfs als hij zijn zoveelste drupke ophad. Zelfs dan. Sjoerel had de kaart in het midden van de tafel gegooid. Zwierig als altijd. Ik volgde met harten vier en liet de slag aan Sus, die zat laatst en dan kon hij daarna met zijn hoogste troefkaart uitkomen. Gekocht door Zjeraar. Godverdomme. En ja Sus moest volgen met een twee. Daar ging onze eerste slag. Meteen zag ik me met zo’n kaarten toch nog verliezen. Duivelse Zjeraar. Schoppen aas. Iedereen volgt. Schoppen heer. Iedereen volgt. Zjeraar, dedjuu, wat was dat met hem. Schoppen dame. Maar nu ging ik kopen. O, Sus kocht hem al, dan bleef ik er best af. Voila, hij kwam klaveren aas uit. Goed zo, Sus. Nu was het aan ons. Klaveren negen en mijn klaveren heer. Die was voor mij. Hoeveel troef was er nu al uit? Behalve Sjoerel had iedereen gevolgd. Drie, zeven, acht. Ik had er nog drie, dan bleven alleen de dame en de tien nog achter. Die zaten waarschijnlijk in de hand van Sus. Dan ging ik geen troef meer halen. Het was een gokje, maar mijn kaarten waren goed genoeg. We gingen ze halen. Voila, eens kijken wat mijn maat nog kon. Ruiten zes. Och, Zjeraar had de heer. Wie anders. Nu ja, nu kon ik ruiten ook kopen. Voila, ’t is al zover. Foutje van Zjeraar, hij kwam opnieuw ruiten uit. Hij had kunnen denken dat ik die zes gevlucht was, zoiets wist hij meestal. Gekocht dus. Harten acht. Komaan, Sus. Ja, met zijn aas. Nog één slag en we hebben ze. Sus zat nog met een goede kaart. Hij verried het gewoon met die vreemde bijna-glimlach. De vliegendeur klatste in drie keer dicht. De koffiemachine liet stoom af. De koffie was klaar. Dat soort van geluiden moesten ze uitvinden als ze nog niet bestonden. Ze klonken zo vertrouwd dat ik er vrolijk van werd, zowel van de koffiemachine als van de vliegendeur. Sus wierp zijn harten heer op. Klaar is klaar. Zjeraar kon ons niks meer maken. Nu zouden de overslagen tellen. Mijn harten dame was nu goed gespeeld en als Sus de klaveren dame had, dan waren alle slagen nog voor ons. Harten zes. Mmm, waarom zijn dame niet. Ik had alleen nog maar troef. Klaveren vier. Vooruit. Zjeraar had de klaveren dame, maar hij wist wat er nog overbleef. Nog voor hij de slag opgeraapt had, liet hij zijn overgebleven schoppen gewoon vallen. Hij stond op en sjokte met stijve knieën naar de koffiemachine. We hadden onze twee overslagen gehaald. Ik stond weer positief. Nu stond iedereen in de plus, alleen Sjoerel zakte verder weg. Ik schreef de punten haastig op. Sus knikte in de richting van de deur. Daar stond een jong gastje. Ik herkende hem bijna niet. Hij had een vers gestreken en proper hemdje aan en een donkerblauwe jeansbroek. Het witte hemdje had een drukke print in geel, blauw en groen. Het leken vlinders. Zijn baseballpet was zwart met rood en het klepje was strak gebogen. Samen met zijn lichtblauwe sneakers was hij net een paradijsvogel. Hij stond met een envelopje in zijn handen van het ene been op het andere te wiebelen. Daarstraks had hij geen brilletje gedragen, nu wel. Zou hij zich geschoren hebben, of moest dat nog niet met zo’n babygezichtje? Ik… Ik kom om te betalen. Eerst koffie. Altijd eerst koffie. Ik nam twee koppen, zette er één terug, omdat de afwasmachine het niet helemaal schoon gekregen had en nam een ander. Iemand die kwam betalen, gaf je geen vuile kop. Wel? Euh, niet te veel, niet te veel anders kan ik niet slapen. Oei, was hij zo iemand? Mans genoeg om een eigen huis te bouwen, maar niet om een fatsoenlijke koffie te verteren. Moest dat op factuur? Ja, liefst wel. Zonder factuur krijg ik niks van de bank. Het papiertje waar ik het bedrag opgeschreven had, lag helemaal bovenin de schuif. Ons Lisa had de jongeman horen binnenkomen en griste het velletje uit mijn handen. Zij zou dat wel doen. Ze verdween ermee naar haar kantoortje. Wat mij betrof, kon er onder dat bedrag gewoon +21% gezet worden en klaar, maar zij zou het wel volgens de laatste nieuwe regeltjes doen. Ze kwam terug met een A4’tje. Bovenaan stond onze naam in drukletters ‘GEBR. ACKX Grondwerken bvba’ en onze BTW-nummer. Het was netjes zo, zeer netjes van ons Lisa. Niet nodig, maar netjes. In de envelop zat exact het bedrag dat we vroegen. De BTW was er al bijgeteld. Handje contantje, zo moest dat. Uw naam is niet van hier, denk ik, zei Sus. Dat klopt. Ik ben van Lommel. Mijn vriendin is van hier. Lommel. Lommel. Dat is toevallig. Zou hij Mien kennen? Ken je mijn Mien dan misschien. Mien Bellemans. Niet direct. Van de Gere Bij, café de Gere Bij, vlak buiten het centrum. Sus keek alweer de andere kant op. Zjeraar zat met het pakje kaarten in zijn handen en Sjoerel had de gazet opengeslagen. De jongeman keek hen één voor één aan en vermeed mijn blik. Hij kende dus de Gere Bij. Een goe vrouwke, een héél goe vrouwke. Die weet hoe dat ze mij moet verwennen, dat kan ik u verzekeren. Dat zijn de goeie, ja, antwoordde hij. Maar hij wist er juist niks van, niks. Daar was hij veel te snot en te blits voor. De overall die hij vanmorgen had gedragen was niet eens vuil geweest. Misschien dat hij op het einde van de bouw wat minder onbeholpen en onhandig een schop zou hanteren. Nu kon je zien dat hij dat nog nooit gedaan had. Hij had handschoentjes aan gehad en maar goed ook, want ik gaf hem geen half uur werken met een schop of zijn tere, zachte handjes lagen helemaal open. Ik wens u ook zo’n vrouwke, jongen, een echt goei vrouwke. Ja, maar, het is een goeike, meneer. Daarstraks bij het uitgraven van zijn kelder had ik allang gezien in welke familie hij zich ingetrouwd had. Die van Lindermans. Dat werd niks. Dat was een familie van kwezels, nurken en mierenneukers. Ik kon me vergissen, want in iedere familie waren er uitzondering, maar veel zou hij niet van de grond geraken. Ik hoopte voor hem dat het snel gedaan was en dat hij zou leren wat echte vrouwen te bieden hadden. Mien zou maar al te graag nog eens zo’n blinkend jong manneke onder handen nemen, dat wist ik zo. Het gebeurde niet veel meer, maar ze was altijd goed gezind als ze er eentje te stekken had gehad. Ze was er trots op dat ze daarna vaak een paar keer terug kwamen. Zou ik hem haar telefoonnummer geven? Maar nee. Mien zei wel eens dat als ze zo jong waren, dat ze dan niet wisten wat ze misten. Het had niet veel zin om het uit te leggen. Als ze geluk had, dan kon ze het hen doen voelen. Maar uitleggen, nee, dat hielp niet. En deze jongen hier zag eruit alsof hij het niet wist. En anderzijds… de dochter van Lindermans. Hij zou snel genoeg weten dat hij het elders zou moeten zoeken. Ach, eigenlijk was het mijn zaak niet. Ik ging weer op mijn stoel zitten. Zjeraar deelde de kaarten. Harten troef. Sus keek amper naar zijn kaarten, roefelde ze snel op een stapeltje en vroeg. Natuurlijk ging Sjoerel onmiddellijk mee, dat zou ik ook gedaan hebben. Sus had geweldige kaarten. Dit zou een moeilijke worden, dacht ik, zeker met wat ik in mijn hand hield. Ik had geen enkele harten. Gelukkig was er Zjeraar nog. Misschien dat ik niet te diep onder nul zou gaan. De jongeman uit Lommel dronk zijn bodempje koffie op en draaide zich om. Hij vertrok. Salut, eh jongen, riep ons Lisa. Salut. De vliegendeur klatste twee keer. Het pad buiten lag er slecht bij. Zijn lichtblauwe sneakers zouden nu wel besmeurd zijn.

Hans Van Ham
4 0
Tip

Ik heb (bijna) met God geslapen en ze rook naar Zwitserland

   Het was op een blauwe maandag dat ik, na wat surfen op het internet, het adres van de hemel ontdekte. Met een bang hart toetste ik het nummer in dat onderaan het scherm stond en dat eindigde op het cijfer 69. Mijn stem sloeg over toen ik polste of God vandaag beschikbaar was. De engel aan de andere kant van de lijn vroeg naar de reden van mijn oproep. Ik antwoordde dat het nogal gevoelig lag, dat het iets tussen mij en God zelf was, dat ik daar niet over kon uitweiden. De engel kon zich daarin vinden. Haar taak bestond er immers uit om verloren zielen aan een afspraak te helpen, niet om hen op het rechte pad te houden. Het enige wat ze diende te noteren was hoeveel tijd ik in het bijzijn van God wenste door te brengen. Om de eenvoudige reden dat ook in de hemel statistieken bijgehouden worden. God is praktisch ingesteld, verdeelt iedere seconde volgens een bepaald principe, om iedereen die in nood verkeert optimaal te kunnen helpen.      God was te laat. De engel aan de telefoon had een afspraak geregeld om kwart na twee in het luchthotel gelegen langs de Kerkstraat. Om halfdrie hield er een wolk halt. Een dame in felrode jurk stapte af, wenkte mij en stiefelde hemelpoort nummer 1 binnen. Ik volgde gezwind. Ze nam plaats op het gouden bed, keek mij aan en sprak tot mij. Ze had een “je ne sais quoi” over zich hangen in een tijdloze, voor mij ongekende dimensie en zag er nog sexyer uit dan de foto op de webpagina had laten uitschijnen. Ik slikte. God was adembenemend. Ik hapte extra zuurstof om de dollemansrit die mijn hersencellen aan het maken waren niet te laten ontsporen. ***    Wanneer ik terug bij zinnen ben ontstaat er een gesprek. Met plezier beantwoord ik de vragen die worden gesteld. ‘Jawel, oh natuurlijk niet, geen probleem, misschien, mmm wat denk je zelf?’ Haar donkerblonde lokken, haar licht getaande huid, haar guitige lach en haar blik. God heeft het kleurenpalet van een koppeltje broedende ijsvogels die ik in een caleidoscoop gevangenhoud tot er een hypnotiserend mooi kleurenspektakel in elkaar overvloeit. Zolang ik eraan draai overvalt mij een onbeschrijflijke rust. Een gelukzalige tinteling in mijn vingers, wanneer ik haar schoot aanraak, bevestigt mijn vermoeden. Mijn maag piept met dezelfde intensiteit als die van een kind dat gedurende een winterse wandelingen met papa gaat wandelen en zich op de terugweg naar huis concentreert op mama’s zelfgemaakte chocolademelk. Gods adem dampt cacao.    ‘Chocolade is mijn guilty pleasure.’ Ik biecht het zonder blikken of blozen op. Dat ik geen dag zonder kan, dat het een verslaving is en dat ik vrees dat het mij een rozenkrans of misschien een Onzevader zal kosten, maar God vertelt doodleuk evengoed een zwak te hebben voor zoetigheden en legt haar hand op mijn mannelijkheid. ‘Vanmiddag wordt er niet gestraft,’ lacht ze een hagelwitte tandenrij bloot.    Ik slaak een zucht van opluchting, knuffel alsof mijn leven ervan afhangt, tot ik Gods ribben tussen mijn vingers voel kraken, haar tepels in mijn borsthaar hoor knisperen. Ze vraagt of ik dit al vaker heb gedaan. Of met engelen telefoneren om te polsen over haar beschikbaarheid een hobby is. God zijn is zwaar, vergt veel inlevingsvermogen. Zeker met een immens drukke agenda. Bovendien zijn de laatste tijd veel heidenen de weg kwijt en die willen allemaal beroep doen op de diensten van "Zij" die de wereld schiep in zeven dagen. Ik mag haar enkel contacteren bij hoge nood. Ik zeg dat dit de eerste keer is, dat al de andere keren een hulp-God voor mij werd geregeld. God vraagt of ik ook de weg kwijt ben, van het rechte pad ben af geraakt.    Ik zeg dat ik niet de weg, maar mezelf kwijt ben, en kus God vol op de mond. Zij slaat haar armen rond mijn middel, trekt mij dichterbij en beantwoordt mijn zoektocht, door met haar tong mijn verhemelte te sussen.    Even later dwarrelen onze kleren een voor een op aarde, zweven onze naakte lichamen doorheen het ijle niets. Alles van mij is nu van haar: Gods sensuele stem baant zich een weg van mijn oor naar mijn onderrug. Ik streel haar dijen, ontwaar kippenvel ter hoogte van een bil. Een warme gloed prikkelt mijn ziel. Een aha-erlebnis maakt zich meester over mij. Ik kan de tranen van geluk amper onderdrukken en denk: God wat is dat hier allemaal. Maar dít is God! Ik ben bij God en ik wil voor altijd verstrengeld blijven liggen waar ik lig: in dit niemandsland. Lippen, schouders, armen, buik, leest, heupen, billen… alles aan God voelt vertrouwd aan. Alleen haar neus is koud.    Ze moet lachen, vraagt of ik nakomelingen heb. Ik schud van nee, vraag op mijn beurt of zij kinderen heeft. Een domme vraag natuurlijk want God heeft de wereld geschapen, maar ze snapt wat ik bedoel. ‘Ik hoef geen kinderen,’ zegt ze. ‘Ik moet aan zelfzorg doen wil ik niet samen met het heelal ten onder gaan. Ik leg mijn hoofd in haar nek, snuif zo hard ik kan het blondste plekje van haar kruin los. God ruikt naar Zwitserland: neutraal zoals het hoort.    ‘Ik zou graag versmelten tot een eenheid,’ zeg ik. ‘Opdat je mij niet zou vergeten.’    Ze lacht opnieuw. ‘Ik vergeet niets of niemand. Ik ben God!’    ‘Je vindt het belachelijk. Ik ben in jouw ogen slechts een heiden.’    ‘Ik vind niemand of niets belachelijk. En jij bent een goed mens. Ik heb jou geschapen.’    Net wanneer ze mijn mannelijkheid andermaal zachtjes aanraakt, gaat haar telefoon over. Het is de engel die de afspraken regelt. Ze meldt dat mijn tijd met God erop zit. Dat er een andere heiden hulp nodig heeft.    Ons afscheid eindigt abrupt doch liefdevol tegelijk.    We kussen een laatste keer.    Ik vraag of ik God terug kan zien.    Ze knikt instemmend, besprenkelt zich met wat wijwater. ‘Graag zelfs. Maar enkel bij hoge nood.’ *** Diezelfde nacht is de drang reeds onhoudbaar. Ik masturbeer zeven weesgegroetjes.

Sascha Beernaert
116 0

Het meisje van geloof en het meisje van de stoof

Het meisje van geloof en het meisje van de stoof Historisch kortverhaal over het leven van twee jongedames in de late middeleeuwen Drieke Vandermeersch   Voorwoord  Het onderstaande verhaal is een fictief verhaal over twee vrouwen in de middeleeuwen. Het probeert een beeld te schetsen van bepaalde zaken uit het dagelijks leven. Zaken zoals de beroepen, de moord en het straatbeeld zijn gebaseerd op feiten, maar de personages en de exacte gebeurtenissen zijn verzonnen. Het verhaal is tot stand gekomen tijdens mijn studie geschiedenis voor het vak Publieksgeschiedenis, waarbij we voor een breed publiek een historisch werk moeten brengen. Het eerste hoofdstuk schetst een bevalling waarbij zowel moeder als kind het niet overleven. De geboorte en bevalling waren een vaak voorkomende doodsoorzaak van vrouwen en veel kinderen stierven in hun eerste levensjaren. Het beroep van prostituee was niet verboden en de stoof was een echte plaats waar bordelen ontstonden. Ook de beschrijving van de inrichting is gebaseerd op feiten. Het leven van begijnen was een leven vaak gekozen door vrouwen die niet wilden trouwen. Het was niet altijd goedkoper dan intreden in een klooster, waardoor het personage voldoende geld nodig had voor haar eigen onderhoud in het hof. De non-fictie elementen uit het verhaal zijn gebaseerd op verschillende literatuur die te vinden is in de bibliografie.       ~Maria~ 1504 Mama schreeuwde. ‘Het is nog veel te vroeg’, zei ze toen de pijn begon. Papa keek naar mij alsof ik een antwoord klaar had, maar dit hadden mijn weinige lessen lezen en schrijven me niet geleerd. ‘Het is niet de eerste keer, het komt wel goed, toch?’ probeerde ik mijn oudere zus Kathelyne gerust te stellen. Zij had enkele jaren geleden de bevalling van onze broer Hendrik en mij meegemaakt. Helaas waren er na mijn geboorte drie zwangerschappen fout gelopen. ‘Ik heb Mama nog nooit zoveel pijn zien lijden, zelfs niet bij onze doodgeboren zusjes’, klonk Kathelyne bezorgd. Enkel zij, ik en Papa mochten bij mama in de kamer. Papa had Hendrik onmiddellijk weggestuurd om een priester te halen toen Mama zei dat ze zich niet goed voelde. Papa was een handelaar, waardoor we sinds enkele maanden in een groter huisje aan de rand van de stad woonden. Ons huis bestond uit twee kamers, een woonruimte en een zolder waar we sliepen. In de woonruimte kookte Mama elke avond en aten we. We hadden vijf stoelen en een korte tafel waar we net rond pasten. Vroeger hadden we geen tafel. We hebben twee matrassen dus wisselen we elke nacht om wie er op mag slapen.  Enige tijd later bleek dat Mama en de kleine baby het niet allebei konden halen. Toen Hendrik terugkwam met de priester bleek dat Mama en de baby het allebei niet hadden gehaald. Papa keek opnieuw naar mij en zei: ‘Wat heb je met haar gedaan?’ Ik snapte niet wat hij bedoelde. Ik was amper acht jaar. Hendrik die tien was en Kathelyne die dertien was, hadden meer ervaring met dit soort zaken. Nadat de priester ons had opgedragen de kamer te verlaten om in rust haar geest te zegenen, verliet Papa het huis. ‘Je kan ons niet alleen laten!’ riep Hendrik toen hij de deur hoorde dicht slaan. ‘Laat hem maar. We moeten nu voor elkaar zorgen zonder Mama’, zuchtte Kathelyne. Niemand van ons was erg gehecht aan onze ouders, maar zij ook niet aan ons. Voordat de priester het huis verliet keek hij me aan en zei: ‘Je lijkt sprekend op je moeder, alleen ben je nu al knapper.’ Pas laat in de avond keerde Papa terug en hij was in een vreselijke bui. Hij schreeuwde: ‘Maria! Kom niet in mijn buurt of je krijgt er van langs!’. Het werd me al snel duidelijk dat de komende jaren niet makkelijker zouden worden.   De Bevalling  Geschreeuw hoorbaar in de straat Angst voelbaar in de lucht Gehuil, gesnik, bevende adem Afwachten Spanning Stilte Geen gehuil Geen geschreeuw Alleen stilte Drukkend op onze harten   ~Kathelyne~ 1509 ‘Maar hij is nog maar net vertrokken’, snikte ik toen Papa ons het nieuws vertelde. Hendrik was zichzelf wat verloren na de dood van Mama. Hij wilde graag op pelgrimstocht gaan met onze neef Nicolaas, maar moest van Papa wachten tot hij vijftien was. Twee weken geleden waren Nicolaas en Hendrik vertrokken richting Jeruzalem samen met een groep jongeren. De brief in Papa’s handen was van een van de reisgenoten. De groep was overvallen door een bende struikrovers en had willen terugvechten. Hendrik en Nicolaas hadden aan de schermutseling ernstige verwondingen opgelopen en waren in de loop van de avond overleden. Het nieuws verbaasde me, het sloeg drukkend op me in. Hoe kon het zo snel gegaan zijn? Maria en ik keken elkaar geschrokken aan. We waren uit elkaar gegroeid de afgelopen maanden. Ik had een visioen gekregen en wist dat God een goed leven voor mij zou geven. Maria was net helemaal van God gekeerd en ik wist zeker dat ze een zondig leven leidde. ‘Het is natuurlijk deels zijn eigen schuld’, zei Maria, ‘Hij wilde zich zo graag bewijzen via zijn geloof en kijk waar het hem gebracht heeft!’ Het verbaasde me hoe ze zo afstandelijk kon doen tegenvoer haar eigen bloedverwant. ‘Heb je dan geen respect? Je broer en Kathelyne zijn de enigen die mijn naam verdienen! Maria, ik wil dat je mijn huis verlaat en niet meer door het leven gaat als Maria van Tieghem!’ Papa schreeuwde altijd als hij tegen Maria sprak. Hij dreigde ook vaak. Het probleem was dat Maria er zelf genoeg van had en haar spullen ging halen. Nog geen halfuur later was ze verdwenen en bleven Papa en ik alleen achter met de leegte. ‘Was dat echt nodig?’ vroeg ik bedroefd. Papa keek me diep aan voor hij antwoordde. ‘Ze is de straten nog niet waardig. Ze geeft een vloek neergelegd op dit huishouden.’ Hendrik en ik waren ons de afgelopen jaren gaan verdiepen in het geloof, terwijl Maria… Ik kan niet bedenken wat ze deed tijdens de late avonden waarop ze niet thuis was. Ze was amper dertien, maar ze was in een foute wereld verzeild geraakt. Er kwam een gevaarlijke gedachte in me op. Binnen enkele jaren zou Papa er ook niet meer zijn en zou ik als enige dochter zijn erfenis ontvangen. Met dat geld kon ik mezelf voorzien om naar het Begijnhof te gaan. Dankzij het verdriet van ons gezin, zou ik toch mijn geloof kunnen beleven bij mensen die mij wel begrepen, in tegenstelling tot Maria. Ik moest enkel nog wachten tot Papa stierf.   Nieuw Verdriet Hoeveel verdriet kan men dragen Verlies na verlies Wordt het dragen slepen  Weer een stem minder Luisterend maar niets te horen Zoekend maar niets te zien Tastend maar niets te voelen Behalve leegte Nog steeds drukkend op onze harten   ~Maria~ 1514 Op maandag wist ik altijd vrij zeker dat ik bezoek zou krijgen. Ons bordeel was elke dag open, maar op zondag kwamen de mannen minder langs. Het water in de baden was goed warm toen de deur voor het eerst openging en Johannes binnenkwam. Hij was een van mijn vaste klanten geworden het afgelopen jaar. Ik was bijna twee jaar in de stoof aanwezig, sinds ik zestien was. De jaren voordien, nadat mijn vader me uit huis had gezet, was ik verloren gelopen. Ik was na enkele dagen een Tante tegen het lijf gelopen die me verbaasd had aangekeken. Sinds de dood van Mama waren mijn Tantes niet vaak meer op bezoek geweest. Tante nam me mee naar haar huis en zei dat ik bij hoor kon blijven zolang het nodig was. Het was zij die me kennis liet maken met het badhuis aan de rand van de stad. Ze wist goed dat ik er geen probleem van zou maken om zo mijn dagen te vullen en haar te betalen voor haar zorgen. In het begin van mijn tijd bij de stoof kende ik de taken van het werk niet, maar de hoofddame van de groep, Amantine, maakte me snel wegwijs. Na enkele maanden was ik een vaste waarde tussen de dames. In de stoof waren twee verdiepen. De onderste bestond uit verschillende baden die met een afscheiding omringd kunnen worden. De bovenste verdieping had verschillende kamers, net groot genoeg voor een bed en een tafel met stoelen om een maaltijd te benutten. Eens we in de bovenste kamers aankwamen, was de maaltijd vaak al achterwege in de gezamenlijke ruimte. Sinds drie weken had ik mijn persoonlijke kamer gekregen op de bovenste verdieping. Het was de eerste keer sindsdien dat Johannes langs kwam. Hij was een makkelijke klant, hij wilde vaak vooral praten. Het enige probleem was dat ik erg aan hem gehecht was geraakt. Hij kwam naar me toe en vroeg of ik samen iets wilde eten. Op de achtergrond speelde de vaste muzikant een traag deuntje. Na het eten gingen we samen baden. De meeste baden waren reeds volzet en afgeschermd van de rest. We plaatsten ons in een bad dichterbij de deur naar de bovenverdieping. Het bezoek van Johannes duurde ongeveer twee uur. Daarna was mijn werktijd gedaan en ging ik naar huis bij mij tante. Ze vertelde me dat Kathelyne was langs geweest en naar me vroeg. Ik had bijna een halfjaar niets gehoord van mijn zus. Ik had het voorgevoel dat de reden van haar bezoek geen goed nieuws kon meebrengen.   De Stoof Stomende baden die de kamer vullen Kijk  Tippelende voeten in de gang Lach Ruw materiaal van de gordijnen Adem Aanrakingen die je toelaat Geniet Wijn, voelbaar in de hoofden van man en vrouw Zucht    ~Kathelyne~ 1515 De afgelopen weken is Papa ziek aan het worden. Hij vergeet steeds vaker dingen en heeft minder energie. Ik probeer voor hem te zorgen, maar hij wil de hulp niet aanvaarden. Volgens hem is het onnatuurlijk dat een kind voor een ouder moet zorgen. Hij laat het huis niet mooi achter en raakt vaak verdwaald in de straten. Maar zolang hij leeft, kan ik niet weg met ons geld. Ik weet al lang dat onze erfenis op mij zal gaan en dat ik daarmee eindelijk vrij ben, maar ik had niet verwacht dat Papa na de dood van Mama nog zo lang zou leven. Papa was overtuigd dat ik zou trouwen voor dat hij stierf, maar ik wist dat ik liever mijn leven aan God wilde wijden. Ik wilde graag dat het voorbij zou zijn en ik mijn leven aan God kon wijden, maar ik wist niet hoe. Na enkele weken twijfelen begon een idee zich te vormen in mijn hoofd. Ik moest iets doen zodat papa nog sneller ziek zou worden. Het plan was snel gevormd en er was maar één mogelijk probleem, ik had de hulp van Maria nodig. Ik wilde haar opzoeken en ik wist dat ze enkele jaren geleden bij een tante woonde meer aan de rand van de stad. Helaas was ze op het moment van mijn bezoek ‘aan het werk’ en zei onze tante dat Maria haar dagen doorbracht in het bordeel enkele straten verderop. Ik wist dat Maria zondig leefde, maar ik was op dat moment niet bereid om het met mijn eigen ogen te zien. Ik vond het moeilijk om te plaatsen hoe Maria en ik zo uit elkaar gegroeid waren na de dood van Mama en Hendrik. De volgende dag wist ik zeker dat ik zonder Maria mijn plan niet kon volbrengen en besloot ik richting haar stoof te gaan. De straten waren erg smal en hoe dichter bij de stadsmuren, hoe minder aangenaam de geur werd. Er passeerde een kar die de stad binnen kwam gereden van op het platteland. Niet ver van de stoof bevond zich ook een klooster, dat zich aan de rand van de stad bevond om zich beter te kunnen bezighouden met de armenzorg buiten de stadsmuren. Ik stond op de hoek van de straat toen ik een man de deur van het badhuis uit zag gaan. Ik herkende hem uit mijn straat en dook snel weg zodat hij me niet zou zien. Het laatste wat ik wilde is in verband gebracht worden met een bordeel. Ik ademde diep en ging onzeker richting de deur. Toen ik binnen was, wist ik niet wat ik zag. Er stonden meerdere baden met een dunne afscheiding en overal liepen naakte en halfnaakte mannen en vrouwen. Er liepen ook vrouwen rond met kleren en bedekt hoofd, die wijn en andere dranken aanboden. Ik sprak de eerste persoon aan die in mijn buurt passeerde en vroeg waar ik Maria kon vinden. Ze vertelde me dat mijn zus nog even weg was, maar dat ze haar kon halen voor me. Vijf minuten later kwam Maria een trap af en wendde me mee naar boven. ‘Ik denk niet dat je hier voor mij diensten bent, maar ik neem je toch mee naar mijn afzonderlijke kamer’, zei ze. We gingen aan een kleine tafel met twee stoelen zitten. ‘Maria, hoe gaat het met je?’ vroeg ik mijn zus om het gesprek te starten. Ze keek me indringend aan en zei: ‘Vertel maar gewoon waarom je hier bent Kathelyne, ik weet dat je me bent komen opzoeken bij onze tante.’ Ik had kunnen verwachten dat ze geen zin had om over alledaagse zaken te praten. ‘Papa is al een tijdje ziek, hij heeft last van zijn geheugen. Hij wil dat ik snel trouw en liefst aan kinderen begin voordat hij sterft. Maria je kent mij en weet dat een getrouwd leven niets voor mij is. Ik kan niet langer leven bij Papa.’ Opnieuw keek Maria me vragend aan. Ik ging verder: ‘Ik heb lang nagedacht over wat ik je nu ga vragen, maar ik zie geen andere oplossing. Je moet me helpen Maria.’ Ik kreeg het moeilijk om de woorden over mijn lippen te krijgen. ‘Papa moet dood. Ik heb zijn geld nodig. Ik wil dat je me helpt en dan krijg je een deel van de erfenis.’    Dood De dood is iets wat iedereen kent Iets wat iedereen ervaart Maar De dood is niet iets was iedereen wil Iets wat iedereen moet doen   ~Maria~ 1515 Ik keek Kathelyne een tijdje aan. Ik wist wel dat er iets scheelde, maar dat ze onze vader wil vermoorden ging me een stap te ver. Op het eerste moment toch. ‘Je wil Papa dood?’ ‘Ja.’ Ondanks dat we elkaar amper spraken, voelde ik aan mijn zus dat ze hier lang over had nagedacht. ‘Oké, maar wat wil je dat ik doe?’ Ik was nog niet overtuigd waarom ze precies mijn hulp nodig had. ‘Ik hoorde dat hier onlangs een man dood aangetroffen was. Dat hij waarschijnlijk werd vergiftigd.’ Amantine had geprobeerd de geruchten tegen te houden door op de markt te vertellen dat hij hartproblemen had, maar het had weinig effect. Het was waar dat hij hartproblemen had, maar het was ook waar dat hij was vergiftigd. De man die was overleden was Jan, een echte beul die nooit zonder brokstukken de stoof verliet. Hij had ons jongste meisje gedwongen tot allerlei zaken waar wij normaal nee tegen zeggen. Amantine deed wat ze moest doen in haar uitbarsting van woede. ‘Waar heb je dat gehoord? Jan had hartproblemen.’ ‘Maria, niet doen. Ik ben hier niet om je veroordelen.’ Ik wist dat ze dat toch deed. ‘Dus je wil dat ik papa vergiftig?’ Kathelyne knikte en antwoordde: ‘het kan me niet schelen hoe je het doet, maar het moet gewoon lijken of zijn ziekte de echte oorzaak is.’ Er werd op de deur geklopt en Amantine kwam binnen. ‘Johannes vraagt naar je,’ zei ze nadat ze mijn zus en mij zag. Toen Amantine de kamer verliet zei ik tegen Kathelyne dat ik erover zou nadenken en haar mijn antwoord zou laten weten. Ze ging weg, maar voor ze de deur uitging draaide ze zich nog even om. ‘Het spijt me. Als ik een andere oplossing wist, zou ik je er niet mee lastig vallen.’  Johannes was meerdere uren gebleven, dus het was donker voordat ik alleen op mijn kamer kon nadenken. Ik zou Kathelyne helpen, al was het maar om wraak te nemen op papa. Ik had nooit mijn emoties veel de overhand laten nemen behalve toen ik thuis vertrok. Nu wist ik dat het opnieuw mijn emoties waren die de beslissing al hadden genomen vanaf mijn zus de woorden had uitgesproken. Ik ging naar de kamer van Amantine en klopte aan. ‘Kom maar binnen!’ Ik wist niet of het slim was om hulp te vragen, maar ik wist wel waar ik naartoe kon als ik er nodig had. ‘Hé Maria, is alles oké?’ Amantine stond op en kwam naar me toe. Ondanks de soms emotieloze kant van ons werk, hadden wij meisjes van de stoof een goede vertrouwensband. ‘Ik heb je hulp nodig, Amantine. Ik heb een drankje nodig, net zo een als die van Jan.’ Ze ging zitten en wees me de andere stoel aan. ‘Was dat je zus? Jullie lijken erg op elkaar.’ ‘Ja, dat was Kathelyne. Het drankje is voor haar, maar meer kan ik je niet vertellen.’ Ik hoopte dat ze geen verdere vragen zou stellen. Ze knikte, maar wachtte even voordat ze antwoordde. ‘Ik wil me niet moeien in je privéleven Maria. Ik wil alleen dat, wat je ook van plan bent, je altijd voorzichtig blijft.’ Ze liep naar een kleine kast in de hoek van de kamer en haalde er een glazen flesje uit. ‘Het werkt het best als het in één keer wordt leeggedronken.’ Ik nam het flesje aan, bedankte Amantine zonder er verder over te praten en verliet het bordeel. Ik wilde onmiddellijk naar Kathelyne zodat de zaak snel afgehandeld was. Als ik een nacht zou slapen met het idee in mijn hoofd, zou ik me misschien bedenken. Ik wilde dit snel achter me kunnen plaatsen, voor dat ik spijt kreeg.   Spijt Zou spijt me overvallen Als ik diep in de nacht Mijn ogen sluit en zie Hoe papa naar me lacht     ~Kathelyne~ 1515 Ik wist dat het geklop op de deur op zo’n laat moment alleen maar Maria kon zijn. Papa was al in een diepe slaap toen ik naar de deur van ons huis ging. ‘Maria, ik had je niet zo snel verwacht. Kom je binnen?’ Ik kon mijn hoop op een snelle betere toekomst moeilijk verbergen. ‘Hoe sneller we het afronden, hoe minder verdacht het is. Weet iemand dat je mij vandaag kwam opzoeken?’ Ik wist niet waarom Maria dat vroeg, maar antwoordde van niet. Ze zag er bleker uit dan eerder op de dag en ze sprak haastig, alsof ze zo snel mogelijk weg wilde. ‘Goed, ik heb een drankje mee dat Papa in één keer leeg moet drinken. Zeg maar dat het een geneesmiddel is.’ Maria keek me even aarzelend aan met het flesje in haar hand. Ik was verbaasd om hoe snel alles zou gaan, maar ik twijfelde niet. Mijn besluit stond vast. Ik nam het flacon van Maria aan en ging naar het bed van Papa. Ik maakte hem voorzichtig wakker, zodat hij in een roes het flesje gewoon zou opdrinken. En dat werkte. ‘Ik heb een geneesmiddel van de priester gekregen Papa. Hij zei dat je het moet drinken voor de nachtrust.’ En zonder tegenspreken deed hij dat. Ik had hem net gedood. Zonder twijfel mijn eigen bloedverwant vermoord. Ik stapte achteruit en hoorde dat Maria dichterbij kwam. ‘Je twijfelde echt geen seconde. Gruwelijk,’ zei ze. Ik keek haar verbaasd aan. ‘Jij hebt mij dat middeltje gegeven, je bent even schuldig. Ik ga morgen naar de priester en daarna verzamel ik onze erfenis. Ik kom je het geld daarna brengen.’ Zonder verdere woorden liep Maria naar de deur en vertrok. Ik had nooit verwacht dat alles zo simpel zou gaan. En toch voelde ik met minder opgelucht dan verwacht.   Nachtrust Men zegt dat  Dood zijn Lijkt op slapen Maar Slapen doet geen pijn ~Maria~ 1515 Er kwamen gedachten en emoties in me op die ik niet kon plaatsen. Ik had al jaren geen contact meer met mijn familie en toch voelde ik met niet goed. Ik had niet verwacht dat Kathelyne zo koelbloedig kon zijn, zeker niet als het op familie neerkwam. Ze had altijd meer emoties getoond, zeker toen Mama voor onze ogen stierf. Het duurde voor haar heel lang voordat ze het een plaatsje in haar leven kon geven. Ik kan me niet inbeelden hoe het voor haar was toen ze tegelijk Hendrik en mij moest verliezen. In plaats van naar Tante haar huis te gaan, keerde ik terug naar de stoof en onmiddellijk naar mijn eigen kamer. Ik moest alleen zijn. Ik moest dit plaatsen, want ik wist dat ik morgen Kathelyne terug zou zien en tegen haar moest praten. In gedachten ging ik over de afgelopen dag. Er was zoveel gebeurd op zo weinig tijd. Ik had beter moeten nadenken en nee moeten zeggen tegen Kathelyne, ik had het geld dat ze me aan bood niet eens nodig. Ik had wel eens gehoord van andere dames in de stoof dat wraak nooit de opluchting bracht waar men op hoopte. Er werd op de deur geklopt, maar voordat ik kon reageren was Amantine al binnen gekomen. Ze keek me verwachtingsvol aan. ‘Ik heb het gedaan. Ik heb mijn eigen vader vermoord. Ik voel me alleen niet zo opgelucht als ik had gehoopt.’ Amantine kwam naar me toe en omarmde me. ‘Het is oké Maria, als ik niet had geloofd in jou eerlijkheid, had ik je het drankje niet gegeven. Ik voelde aan je dat je dit moest doen. Misschien voel je de opluchting niet, maar je vader kan je nu nooit meer kwetsen.’ Amantine had geen gelijk. Ik moest nu voor altijd leven met het idee dat ik hem had gedood. Ik was in de stoof gebleven in plaats van naar Tante terug te keren. Kathelyne zou vandaag al langskomen. Ik zou vragen of ze een beetje had geslapen, want ik niet. Ik had de hele nacht wakker gelegen, maar ik voelde me rustiger dan de avond voordien. Misschien had Amantine toch gelijk en had ik eindelijk rust in mijn hoofd dat Papa niet nog meer van me kon afnemen. Ik besloot om eerst te gaan wandelen, maar net toen ik de deur uitging, kwam Kathelyne dichter. Ze zag er vreselijk uit. ‘Ik weet het,’ zei ik ‘Het voelt niet als een echte opluchting hé?’ Kathelyne zei niets, maar zuchtte. ‘Ik ga wandelen,’ en zonder meer woorden gingen Kathelyne en ik op stap. Het duurde even voordat ze haar gevoelens deelde. ‘Ik had gedacht dat ik opgelucht zou zijn nu ik het geld heb, maar nee. De priester is langs geweest en zei dat Papa snel achteruit was gegaan, maar nu op een betere plek is. O God, hij zou eens moeten weten wat er echt is gebeurd.’ Kathelyne stopte en zakte op haar knieën. ‘Hé,’ zei ik terwijl ik naast haar knielde. ‘We hebben het juiste gedaan. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor Papa. Je vertelde toch dat hij snel achteruitging? Dat hij snel dingen vergat? Hij zou dat zelf niet gewild hebben.’ Ik weet niet waarom ik haar moest troosten, maar het voelde goed om terug tijd door te brengen met haar. ‘Ik weet het. Je hebt gelijk, maar toch voelt het niet goed. Ik denk niet dat ik spijt heb hoor, maar ik had het anders verwacht.’ Ze stond op en ik stak mijn arm door de hare. Het voelde juist om te doen en ik zag dat ook mijn zus het niet raar vond. ‘Ik heb wat geld voor je mee.’ Ik lachte en ik had het gevoel dat Papa misschien wel het enige was dat echt tussen ons in zat, ondanks onze vele verschillen.    Band De band tussen twee zussen Is een band als geen ander Het verbindt Het scheidt Het is samen Het is apart Een gevoel van liefde Diep in het hart   ~Kathelyne~ 1516 Na het ochtendgebed was ik naar het textielatelier geweest om aan het werk te gaan. De afgelopen maanden had ik de ambacht van kantklossen aangeleerd. Het had even geduurd voordat ik het leven in het begijnhof gewoon was, maar ik kon me geen beter leven inbeelden. Sinds de gebeurtenissen met Papa was er zo veel veranderd, waardoor ik alles op mijn eigen manier heb kunnen plaatsen. Een week nadat ik de erfenis had was ik langs geweest in het hof om te spreken met de hoofdzuster. Ze liet me weten dat er een huisje vrij was waar ik in kon trekken, maar dat ik met mijn erfenis niet voor heel lang zou leven. Ze vertelde dat het hof gespecialiseerd was in kantklossen, maar dat ik ook als verpleegster kon werken. Het kantklossen sprak me meer aan, omdat ik dan meer tijd zou hebben om te bidden. In mijn eerste maand moest ik, zoals elke maand, naar de biecht bij de parochiepriester. Ik heb hem alles verteld, ook over de pijn die Papa mij en ons gezin had aangedaan. De maanden nadien was de priester een stuk milder voor mijn zonden. Morgen zou ik na het middaggebed naar de stad gaan. Maria en ik hadden regelmatig contact en we gingen samen naar de markt. Het was een opluchting om terug een goede band met haar te hebben, zeker omdat ik het hof regelmatig mocht verlaten. Ik was blij om mijn geloof te kunnen beleven zonder in een klooster te moeten treden. Ondanks alle ongeluk en gebeurtenissen was mijn leven gebeterd en hoopte ik om nog een lange tijd in het begijnhof te mogen doorbrengen.   Geloof Ik vergeef en ben vergeven Ik aanvaard en wordt aanvaard Ik deel, ik geef, ik bid Ik accepteer, ik ontvang God zal altijd bij me zijn Waardoor ik voel, ik ben Wie ik hoor te zijn       Bibliografie  Bartlett, Robert. De Middeleeuwen: kunst, cultuur en het dagelijks leven. Kerkdriel: Librero, 2014. Haemers, Jelle, Andrea Bardyn, en Chanelle Delameillieure. Wijvenwereld: vrouwen in de middeleeuwse stad. Antwerpen: Uitgeverij Vrijdag, 2019. Linskens, Roger. Wat ’n leven! 1: Mannen en vrouwen in de middeleeuwen. 2de druk. Antwerpen: Nederlandsche boekhandel, 1978. ———. Wat ’n leven! 2: Straten en huizen, eten en drinken in de middeleeuwen. Antwerpen: Nederlandsche boekhandel, 1976.

DriekeVDM
13 0